O„zbek tili va adabiyoti fakulteti “Himoyaga tavsiya etilsin” Fakulteti dekani

kuri//kure
fe‘lidan – 
n 
affiksi bilan hosil 
qilingan 
kurin
yasamasining ―O‗zbek tilining izohli lug‗at‖ida ―qovun-tarvuz, 
bodring va boshqa narsalar tashish uchun ishlatiladigan chetan, kajava
 
o‗rnidagi 
qop, zambil qop, kashu”
ma‘nosini ifodalashi aytib o‗tilgan (I, 384). Keyingi 
davr manbalari tilida ushbu otni uchratmaymiz. U ifodalagan ma‘no hozirgi 
o‗zbek tilida forscha-tojikcha 
savat
42
 
 
hamda tub turkiycha 
chetan
43
oti 
zimmasiga yuklatilgan. Bug‗doy va boshqa narsalar solinadigan ―qop, to‗rva‖ 
otining 
tag„ar
yasamasi bilan anglashilganligini ―O‗zbek tilining izohli 
lug‗ati‖dan bilib olamiz (I, 389). Tarixiy etimologik jihatdan ushbu so‗zning 
kelib chiqishi haqida hozircha aniq fikr bildirish qiyin bo‗lsa ham, buyum 
otining turkiy qatlamga oidligini ta‘kidlash mumkin. 
Alisher Navoiy asarlari tilida ―tog‗ora, kosa‖ ma‘nosidagi 
tag„ar/tag„ara 
buyum oti ―may kosasi, qadah‖ ma‘nosini bildirgan:
Ketur saqiy, 
tag„ar
i bahrtimsal 
Qadah kishtisin ul may bahrig‗a sal
44
. 
39
Фзбек тилининг изоҳли луғати. I жилд. М.: Русский язык, 1981, 598-б. 
40
Фзбек тилининг изоҳли луғати. II жилд. М.: Русский язык, 1981, 599-б. 
41
Турецко-русский словарь. М.: Наука, 1977, - С, 509.
42
Фзбек тилининг изоҳли луғати. М.: Русский язык, 1981, I, 598-б.
43
Фзбек тилининг изоҳли луғати.: М.: Русский язык, 1981, II, 364-б. 
44
Алишер Навоий асарлари тилининг изоҳли луғати. Т.: Фан, 1985. III, 213-б. 

---

38 
―At-tuhfa‖ tilida 
tag„archiq
, 
tag„archuq, 
―Nahjul-farodis‖da