O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

suvda yashovchi d en giz toshbaqalari, dengiz ilonlari va tim sohlar ham
ko'payish uchun quruqlikka (qirg'oqqa) chiqadi.
K o'pchilik sudralib yuruvchilar terisim on y o k i qattiq ohak po'st
bilan qoplangan tuxum qo'yib ko'payadi. Tuxumlarini yerga, qum ga,
daraxt po'stloqlari ostiga qo'yadi. Ular +15 +30 C° atrofida 2 —3 oy
davomida rivojlanadi.
Sudralib yuruvchilar ichida tirik tug'u vch i turlari ham bor. O ddiy
holda urug'lan gan tuxum ona organizm inin g jin siy yo'llarida to'xtab
qoladi va em brion rivojlanadi. Tirik tu g 'ish h od isasi yana sh im olg a
yaqinlash ib borgan sari y o k i toqqa ko'tarilgan sari ko'payib boradi.
Sudralib y u ru v ch ila rn in g d eyarli h a m m asi fo y d a li h a y v on lar
h iso b la n a d i. K a lta k esa k la r, ilo n la r q ish lo q va o 'rm o n x o 'ja lig i
zararkunandalari hisoblangan hasharotlar hamda kem iruvchilam i qiradi.
Ko'pgina kaltakesaklar tulki, sassiqqo'zan kabi ovlanadigan hayvonlarga
ovqat bo'ladi. O'rta Osiyoda yashaydigan cho'l toshbaqasi maysazorlarga
zarar keltiradi. Suv ilonlari ovlanadigan baliqlarning tuhum larini,
chavoqlarini yeb, zarar yetkazadi.
Ba'zi m am lakatlarda zaharli ilonlar insonga jiddiy zarar yetkazadi.
Shu b ilan birga, ilo n zahari tib b iy o td a ish la tila d ig a n n ih o ya td a
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qimmatbaho xom ashyo ekanligini ham unutm asligim iz kerak. Zaharli
ilonlardan (ko'zoynakli ilon, qora ilon, charx ilon) zahar olish uchun
O'rta Osiyo respublikalarida ilon boqish fermalari tashkil qilingan.
Timsohlar, ilonlar, echkiem arlarning terisidan charm buyum lar
tayyorlanadi. Ba'zi mamlakatlarda ulaming tuxumi, timsoh va ilonlarning