O`zb е kist о n r е spublikasi о liy va o`rta ma

3.1. Frazeologik butunlik. 
Bular tarkibidagi so’zlarning ma’lum bir qismigina ko’chma ma’noga ega, 
birikmaning ma’nosi tarkibidagi so’zlarga bog’liq. Bular asosan ot bilan fe’lning 
birikuvi bo’lib, fe’l ko’chma ma’noda, ot to’g’ri ma’noda keladi.
(ein) blinder Passagier
„ein reiseunberechtigter Passagier“(chiptasiz yo’lovchi) 
blinder Schuß
„ungezielter Schuß“ (..) 
kalte Miete ugs
. „Miete ohne 
Heizungskosten“(..); 
warme Miete ugs
. „Miete einschließlich Heizungkosten“(..) 
leer aushgehen
„von etw. nichts abbekommen“.
1. Zum Ausdruck bringen- „ausdrucken“ 
(So’zma-so’z tarjimasi: ifodaga keltirmoq; 
Ko’chma ma’noda: ifodalamoq.) 
2. Platz nehmen- „sich setzen“ 
(So’zma-so’z tarjimasi: joy olmoq ; 
Ko’chma ma’noda: o‘tirmoq.) 
3. Schlusse ziehen- „beenden“ 
(So’zma-so’z tarjimasi: xulosalar tortmoq; 

---

44
Ko’chma ma’noda: tugatmoq.) 
Bu birikmalarda fe’llar ko’chma ma’noda, otlar esa to‘g‘ri, moddiy ma’noda 
qo’llanilgan. 
Tarjima nuqtai nazaridan frazeologizmlarning birinchi va ikkinchi guruhlarini 
tarjima qilish qiyin, chunki, birikma tarkibidagi so’zlarning to’g’ri ma’nosiga 
asoslanib birikmaning barcha ma’nosini doimo ham tushunib bo’lmaydi. 
4. Masalan: jemanden auf den Arm nehmen 
(So’zma-so’z tarjimasi:birovni qo’liga olmoq; 
Ko’chma ma’noda: kimnidir kalaka qilmoq, ustidan kulmoq) 
5. Hinter schwedischen Gardinen sitzen/sein
(So’zma-so’z tarjimasi:pardalari ortida o’tirmoq/ bo‘lmoq; 
Ko’chma ma’noda: panjara ortida /turmada o‘tirmoq) 
6. der Hund des Gärtners
(So’zma-so’z tarjimasi:bog’bon iti; 
Ko’chma ma’noda: na o’zi yeydi, na birovga beradi) 
7. zu tief ins Glas gucken
(So’zma-so’z tarjimasi:stakan ichiga chuqur qaramoq; 
Ko’chma ma’noda: ortiqcha ichib qo‘ymoq) 
8. Ein Haar in der Suppe finden
(So’zma-so’z tarjimasi: kamchiliklar axtarmoq; 
Ko’chma ma’noda: norozi bo’lmoq, tirnoq ostidan kir qidirmoq) 
Frazeologizmlarning uchinchi gruppasini tarjima qilish ancha oson. 
9. Masalan: die Prüfung ablegen
 
(So’zma-so’z tarjimasi:imtixonni chetga qo‘ymoq
Ko’chma ma’noda:imtixon topsgirmoq) 
10.in Kenntniss setzen 
(So’zma-so’z tarjimasi: bilimga o‘tistirmoq 
Ko’chma ma’noda:xabardor qilib qo‘ymoq) 
11. Alarm schlagen 
(So’zma-so’z tarjimasi: trevoga urmoq 

---

45
Ko’chma ma’noda:trevoga bermoq) 
12. Abschied nehmen 
(So’zma-so’z tarjimasi:xayrlashuv olmoq
Ko’chma ma’noda:xayrlashmoq) 
13.in Frage stellen