Овқат ҳазм қилиш аъзолари тизими анатомо-физиологик хусусиятлари ва касалликларида ҳамшира парвариши

Гельминтлар кўринишига кўра 3 синфга бўлинади:
1. Нематодалар – думалоқ чувалчанглар.
2. Цестодалар – лентасимон чувалчанглар.
3.Трематодалар – сўрғичлилар.


Нематодалар – думалоқ чувалчанглар

• 
  Острица
  
• 
  Аскарида
  
• 
  Трихинелла
  
• 
  Анкилостома
  
• 
  Стронгилоид
  
• 
  Қил бошли гижжа - Власоглав
  

Энтеробиоз-острица гижжаси
Касалликни острицалар келтириб чиқаради. Улар ингичка ва йўғон ичакда паразитлик қилиб яшайди. Касаллик ифлос қўллар орқали, кийимлар ва турли буюмлар орқали юқади. Улар организмда жуфт ҳолда яшайди Болалар кўпинча ости қичишига шикоят қилади. Тинч ухламайди, инжиқ бўлади қорин сохасида оғриқ сезади. Ўсишда, жисмонан ва руҳан орқада қолади. Терисида авитаминоз доғлар пайдо бўлади.


Аскаридоз
Касалликни аскаридалар келтириб чиқаради. Улар жуфт ҳолда яшайди. Аскарида узунлиги 25-40 см. касаллик фекал – орал йўл билан юқади. Овқатлангандан сўнг, кўнгил айнайди, сўлаги оқади, қоринда оғриқ пайдо бўлади. Шунинг учун бола овкатланишга қўрқади. Тинч ухламайди, тишини ғирчиллатади. Боши оғрийди ва айланиши мумкин. Аскаридалар ичакнинг тутилишига, камқонлик ва аллергик ҳолатларга олиб келади.
Трихоцефаллез - қил бошли гижжа
Касаллик қузғатувчи- Қил бошли чувалчанглар. Одам организмига ифлос қўллар, ювилмаган сабзавот ва мевалар орқали киради. Бу қилбошли чувалчанглар – қон билан озиқланади. Шу сабабли камқонлик ривожланади. Кўпинча бу касаллик яширин ўтади. Кўнгил айнаш, қусиш, сўлак оқиш, иштаҳани йўқолиши, қоринда оғриқ пайдо бўлиши билан кечади ва қонда анемия белгилари пайдо бўлади.


Цестодалар – ясси лентасимон чувалчанглар.

• 
  Кенг ланцет
  
• 
  Корамол солитери
  
• 
  Чўчка солитери
  
• 
  Пакана гижжа – карликовый цепень
  

• 
  Эхинококк
  
• 
  Алвеококк
  

Кенг ланцет
Одам ичакларида яшайдиган энг катта паразитлардан хисобланади унинг узунлиги 10метр ва ундан узунроқ бўлади. Танаси бир неча бўғимлардан иборат. Кенг ланцет тухуми ривожланиши учун кучук, мушук, чўчка ахлатларидан ерга тушади. Улар ривожланиши учун сувга тушиши керак. Сувда уларнициклоплар ютиб юборади ва улар ўз навбатида балиқларга ем бўлади. Ушбу тухумлар балиқ танасида йиғилади ва яхши пиширилмаган балиқ гўштидан одамга юқади.


Тениаринхоз
Ўртача 4-10метргача узунликда, диаметри1-2мм, 1000-2000гача бўғимчалардан иборат паразит. Одам организмида - ингичка ичакда 20 йилгача яшаши мумкин. Тухумлари ташқи мухитга ахлат орқали чиқади.
Ўт-ўланлар, сомон билан қорамол ичагига киради ва личинка холида (финна) мускулларида йиғилади. Финналарнинг катталиги 0,5 см б-б у қорамол танасида 1-2 йилгача сақланиши мумкин. Инсонлар бу касаллик билан яхши пиширилмаган гўшт махсулотларини исътемол қилганда касалланади.