Основные принципы теории Альфреда Маршалла

Marshall iqtisodiyoti. Marshallizm

Salimova Mehribon

Saburov Ixlas

Xaytboyev Azamat

Reja :

• Alfred Marshall biografiyasi
• Alfred Marshalning iqtisodiyoti va uning iqtisodiyotga qo’shgan xissasi
• Marshall “Kresti’’ haqida tushuncha va uning mohiyati
• Alfred Marshall asarlari

Alfred marshall

Marshall 1842-yil 26-iyulda Londonning Bermondsi tumanida Angliya bankining kassachisi Uilyam Marshall oilasida tug‘ilgan. Ular 17-asrda Kornuollda tashkil etilgan ruhoniylar oilasidan chiqqan. Bolaligida otasining ta'siri ostida va bobosidan o'rnak olib, ruhoniylikka tayyorlandi, 9 yoshida Savdogar Teylor maktabiga o'qishga kirdi. Otasi unga Angliya bankidan 200 funt sterling miqdorida stipendiya oldi, ular birgalikda 23:00 gacha maktab ishlarini, shu jumladan ibroniy tilida ham o'qishdi, bu Marshallni ortiqcha ishlashga olib keldi. U dam olish kunlarini Dolish yaqinida Luiza xola bilan tabiat qo‘ynida o‘tkazdi. Bolaligida rangi oqarib ketgan, vazmin, shaxmat muammolarini hal qilishni yaxshi ko'rardi. U Eton va Kembrij universitetida tahsil olib, uni 1865 yilda tugatgan. 1865 yilda Sent-Jon kollejida o'qiyotganda Marshall matematika bo'yicha ikkinchi o'rinni egalladi va aspiranturaga o'qishga kirdi. Kembrij universitetini imtiyozli diplom bilan tamomlagan. U Kembrijda matematikadan, Bristol universiteti kollejida siyosiy iqtisoddan dars bergan, 1885 yildan 1908 yilgacha o'z ona universitetida siyosiy iqtisod kafedrasini boshqargan.

Marjinalistlar davlatning iqtisodiyotga aralashmaslik qoidasi bosh mezon hisoblangan iqtisodiy fanda yangi kiassik yo`nalishning boshlanishiga asos soldilar. Yangi klassiklarning tasdiqlashicha bozor mexanizmi jarayonlarini o'zi tartiblashga, ishlab chiciarish va iste'mol o`rtasida muvozanat o'rnatishga qodir, erkin bozorning oczaro ta'siri asosida shakllanadigan munosabatlarga davlatning aralashuvi esa muvozanatning buzilishiga, iqtisodiy samaradorlikning pasayishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun yangi kiassik yosnalish vakillari xususiy tadbirkorlik va bozor imkoniyatlaridan to`la foydalanish uchun kurashdilar. A.Smit an'analarini davom ettirgan holda yangi klassiklar universal iqtisodiy qonuniyatlami keltirib chigarishga harakat qildilar. Ular marjinalizm metodologiyasiga suyangan holda, iqtisodiy fanning asosiy olz ichiga oluvchi bir butun nazariy tizim yaratdilar. Xususan, firma daromadlarini taqsimlash, bozor muvozanati nazariyalari ancha takomillashtirildi, iste'rnol tanlovi, umumiy (barcha bozorlar uchun) muvozanat nazariyalari yaratildi. O'sha davrdagi yangi klassiklaming ilmiy qarashlari uning atogli vakillaridan biri, Kembrij maktabining rahnamosi Alfred Marshallning (1842-1924) «Ekonomika prinsiplari» (1890) kitobida ancha tizitnlashtirilgan kocrinishda ifodalangan. Mazkur asar birinchi katta darslik vazifasini o`tagan. Unda talab va taklif toTrisidagi konsepsiyalar birlashtirilgan va ayrim bozorlami o'rganish uchun matematik dastaklar keng qo'llanilgan. A.Marshall va uning hamfikrlari xizmati tufayli yangi kiassik nazariya XX asming 30 - yillarigacha iqtisodiy fanda yetakchi oirinni egallab keldi. A.Marshall marjinalizm g`oyalarini mustaqil (Jevonsga bog`liq bo'lmagan holda) va o'ziga xos uslubda rivojlantirdi. Kiassik maktab (Smit, Rikardo, Mill) va marjinalizm (Mengerdan Valrasgacha) yutuqlarini birlashtiruvohi nazariy tizim yaratdi.