O’rta maxsus

4-§. PASKALDA MATN HOLATIDA EKRAN BILAN ISHLASH

Biz avvalgi darslarda axborotlarni ekranga chiqarish usullari bilan tanishdik. Bu usullarda axborotning har biri ekranga o‘zidan avval chiqarilgan axborotning davomidan chiqariladi. Lekin, Paskal dasturlash tilida axborotlarni ekranning ko‘rsatilgan joyidan chiqarish imkoniyati ham mavjud. Bundan tashqari, ekranga chiqarilayotgan belgilarni, hamda ularning fonini har xil ranglarda berish ham mumkin. Aytib o‘tilganidek, Paskalning ekran bilan ishlashga yo‘naltirilgan protsedura va funksiyalari Crt modulida joylashgan. Shu sababli ulardan foydalanish uchun ushbu modulga murojaat qilish lozim. Buning uchun dastur boshida Uses Crt; ko‘rsatmasi beriladi.
Crt moduli ekranga rangli axborot chiqarish imkonini berar ekan, qanday ranglardan foydalanish mumkinligini bilib olaylik. Paskalda, asosan, 16 xil rang ishlatilshi mumkin. Ular 0 dan 15 gacha butun sonlar bilan kodlangan. Crt modulida bu sonlarga mos konstantalar ham ajratilgan. Bu konstantalarning nomlari ularga mos ranglarning ingliz tilidagi ifodasi bilan mos keladi.
Quyidagi jadvalda Paskalda qo‘llaniladigan ranglarning kodlari va ularga mos konstantalar nomlari keltirilgan:

Rang	Kodi	Konstanta nomi		Rang	Kodi	Konstanta nomi
Qora	0	Black		To‘q kulrang	8	DarkGray
Ko‘k	1	Blue		Havorang	9	LightBlue
Yashil	2	Green		Och yashil	10	LightGreen
Billur	3	Cyan		Och billur	11	LightCyan
Qizil	4	Red		Och qizil	12	LightRed
Siyoxrang	5	Magenta		Och siyoxrang	13	LightMagenta
Jigarrang	6	Brown		Sariq	14	Yellow
Och kulrang	7	LightGray		Oq	15	White

Biror rangni tanlash uchun Paskalning maxsus protseduralari yordamida qavs ichida shu rangning kodi yoki unga mos konstanta nomi ko‘rsatiladi. Ranglar matn va fon uchun turlicha tanlananishi maqsadga muvofiq, aks holda matn fon ichida ko‘rinmay qoladi. Matn va fon uchun belgilangan oxirgi ranglar mos ravishda matnning joriy rangi va fonning joriy rangi deyiladi. Agar avvaldan biror rang tanlanmagan bo‘lsa, kompilyator tomonidan matn uchun oq, fon uchun esa qora rang joriy deb olinadi.
Paskalning Crt moduli tarkibiga kirgan matn va matn foni rangi bilan ishlaydigan protseduralar quyidagilar:

Matn rangini belgilaydigan protsedura	Matn foni rangini belgilaydigan protsedura