O‘rta maxsus ta’lim vazirligi begzod Xodjayev, Abdushukur Choriyev, Zuxra Saliyeva

. 
 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 
1.
Tadqiqot gipotezasi ilmiy tadqiqot uchun qanday ahamiyat kasb etadi? 
2.
Tadqiqot farazining qanday turlari mavjud? 
3.
Tadqiqot farazini aniqlashga qo‘yiladigan asosiy talablarga nimalar 
kiradi? 
4.
Tadqiqot farazini belgilashda produktiv yondashuvning o‘rnini qanday 
baholaysiz? 

---

111 
III BOB. PEDAGOGIK TADQIQOTNING METODOLOGIK 
TAMOYILLARI 
 
3.1. PEDAGOGIK TADQIQOTNING UMUMIY TAMOYILLARI 
Tayanch tushunchalar: 
tamoyil, umumilmiy tamoyillar, konkret-
metodologik tamoyillar, yondashuv, shaxsiy-faoliyatga yo’naltirilga yondashuv, 
refleksiv yondashuv, aksiologik yondashuv, kompetent yondashuv, akmeologik 
yondashuv. 
 
Pedagogik fanlar metodologiyasining umumilmiy tamoyillari.
Ilmiy 
bilishda umumiy metodologiya va xususiy metodologik asos mavjud. Umumiy 
metodologiya falsafaning dialektik qonunlari, ilmiy bilish haqidagi ta’limotlar, 
jamiyat taraqqiyotning hozirgi davridagi konsepsiyalar, milly g‘oya, mafkura. 
Pedagogik fanlar metodologiyasining
 
umumilmiy metodologik tamoyillariga 
quyidagilar kiradi:
Muvofiqlik tamoyili – ilmiy bilishning mazkur sohasida bilimlarning yangi 
tamoyillar, g‘oyalar konsepsiyalar asosida tizimga solish. 
To‘ldiruvchanlik tamoyili – tadqiqotning ko‘pgina obyektlari mikrodunyoning 
zarraga o‘xshash eng oddiy obyektlaridan tortib inson va jamiyat singari murakkab 
obyektlarigacha. Qarama-qarshi nazariyalarni birlashtirish asosida to‘la 
tavsiflanishi. 
Verifikatsiya tamoyili – mohiyat e’tibori bilan formal mantiqni yetarli 
asoslash. 
Falsafikatsiya tamoyili – mazkur tamoyilga binoan faqat inkor etish orqali 
tekshirib ko‘rish imkoniyati bo‘lgan bilim ilmiy bilim bo‘lishi mumkin. 
Reduksiya tamoyili – ma’lum yaxlitlik tizim murakkabligini uning nisbatan 
sodda tarkibiy qismlari unsurlari orqali bilishdir. 

---

112 
Yaxlitlik tamoyili – tadqiq qilinayotgan obyektlarning alohida yaxlit 
xossalarini boshqa ob’ekitlar bilan o‘zaro aloqada bo‘lish. 
Kontirreduksiya tamoyili – elementar zarralardan tortib to ijtimoiy tabiiy 
tizimlargacha barcha tabiiy obyektlarga, shu jumladan tabiiy tilga amal qilish.