O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Rahimov quduqlarni burg‘ilash

texnologik  burg‘ilash  rejimi  deb  ataladi.  Òexnologik  burg‘ilash
rejimi  tog‘  jinslarining  fizik-mexanik  xususiyatlari,  quduqlarning
chuqurligi,  jinslarni  parchalovchi  asboblarning  turi  va  burg‘ilash
uskunalarining  texnik  imkoniyatlariga  qarab  tanlanadi.
Òexnologik  burg‘ilash rejimlarining quyidagi turlari  mavjud:
optimal,  ratsional  va  maxsus.
Optimal  burg‘ilash  rejimi  eng  yuqori  burg‘ilashning  texnik-
iqtisodiy  ko‘rsatkichlarga ega  bo‘lishini  ta’minlaydi.

---

34
Ratsional burg‘ilash  rejimi  burg‘ilash  uskuna  va  asboblarining
texnik  imkoniyatlaridan  kelib  chiqqan  holda o‘rnatiladi.  Misol
uchun,    qattiq  monolit  jinslarni    impregnirlangan    olmosli
koronkalar bilan burg‘ilash  uchun  yuqori  aylanish  chastotasi
(700

1000 ayl/min)  zarur  bo‘ladi,  biroq  ishlatilayotgan  burg‘i-
lash  stanogi bunday  tezlikka  ega  emas  yoki  burg‘ilash  quvurlari
kolonnasi  uzilib  ketishi  mumkin.  Shuning  uchun  ham  ratsional
aylanish  chastotasini  o‘rnatishga  to‘g‘ri  keladi.
Maxsus  burg‘ilash  rejimi  berilgan  sifatli  burg‘ilash  ko‘rsat-
kichlariga  ega  bo‘lish  yoki  maxsus  masalalarni  hal  qilish  uchun
ishlatiladi.  Bunday  rejimdagi parametrlar  optimal  rejimdagilarga
qaraganda    farq    qiladi.    Misol    uchun,  foydali    qazilmalar
burg‘ilanganda  mexanik  kuchlar  ta’sirida  maydalanib   ketmasligi
uchun  va  yuvish  suyuqliklari  oqimida  yuvilib  ketmasligi  uchun
maxsus  rejim  o‘rnatiladi.  Bunda  snaryadning  aylanish  chastotasi
va yuvish  suyuqligi  miqdori  kamaytiriladi.
Yangi  olmosli  koronkalar  prirabotka  qilinganda (ishlatila
boshlaganda)  ham  maxsus  rejim  o‘rnatiladi, ya’ni  aylanish
chastotasi  va og‘irlik  kuchi  optimal  yoki  ratsional  rejimdagidan
past  qilib  olinadi.
Òexnologik  rejimlar  burg‘ilash ko‘rsatkichlariga  ta’sir  ko‘rsa-
tadi.  Burg‘ilash ko‘rsatkichlari deganda, quduqlarni bunyod etish
parametrlarining  miqdori  va sifati, burg‘ilash  tezligi  1 m o‘tilgan
quduqning  qiymati, kern  chiqishi  protsenti, quduqning  yo‘nalishi
va boshqalar  tushuniladi.
Quduqlarni  bunyod  etishda  ayrim  jarayonlarning  bajarilishi
aniq  burg‘ilash  tezliklari  bilan   xarakterlanadi (mexanik, reys,
texnik, kommersiya  va  siklli).