O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi ahmadjon o‘lmasov iqòisodiyot asoslari qayta ishlangan nashri

Funksional menejment
firma faoliyatining ayrim jihatlarini
boshqarish bo‘lib, unga ishlab chiqarish, savdo-sotiq, moliya, ishchi-
xizmatchilar mehnatini boshqarish kabilar kiradi. Boshqariladigan
ishlar quyidagi chizmada ko‘rsatilgan:
Ishlab
chiqarish
Bozor
Innovatsiyalar
Xodimlar
MENEJMENT
Moliya
Ta’minot
va sotuv
Axborot

---

4 9
Menejmentda o‘z-o‘zini boshqarish tamoyili amal qiladi, chunki
korxona iqtisodiy mustaqillikka ega. O‘z-o‘zini boshqarishda korxona
ishiga taalluqli qarorlarni korxonaning o‘zi, o‘z manfaatidan kelib
chiqqan holda qabul qiladi, korxona ishiga hech kim aralashishga
haqli emas.
Boshqaruvning qanday usullarini tanlash ham korxona rahbar-
larining o‘z ishi bo‘ladi. Boshqarishda uchta asosiy usul qo‘llaniladi:
Iqtisodiy
usulda kishilarning shaxsiy va guruhiy manfaatlarini
yuzaga chiqarish orqali ularning samarali ishlashi ta’minlanadi. Shu
maqsadda qo‘shimcha ish haqi to‘lash, foydadan mukofotlar berish,
bir yo‘la katta pul bilan taqdirlash kabilar qo‘llaniladi. Bu yerda har
kim qilgan ishiga yarasha haq oladi, kishilarning shaxsiy manfaatdorligi
ta’minlanadi.
Òashkiliy farmoyish
usuli — bu korxona va uning turli bo‘g‘inlari
ishini menejerlar tomonidan ularning qo‘l ostida ishlovchilarga
farmoyish, buyruq, ko‘rsatma va topshiriq berish vositasida boshqarishdir.
Bu bilan korxonadagi ishlovchilarning o‘z vazifasi va majburiyatlarining
bajarilishi ta’minlanadi. Buyruq va farmoyishlar og‘zaki yoki yozma
tarzda beriladi, bularda bajariladigan ish hajmi, muddati ko‘rsatiladi.
Biroq õodimning xizmat vazifasiga kirmaydigan ish unga buyurilmaydi.
Aytilgan usullar qonunlar doirasida qo‘llanadi, shu sababli menejerlar
o‘z vakolatlarini oshirib, o‘z lavozimini suiiste’mol etishi taqiqlanadi.