Korxona qudratini boshqarish

KORXONA QUDRATINI BOSHQARISH

Reja:

• Korxona qudratini boshqarish texnologiyasining bosqichlari
• Boshqaruv samaradorligining mohiyati va me’zonlari
• Korxonaning iqtisodiy qudrati

Har qanday tadbirkorlak faoliyatining muvaf-faqiyati koʻproq biznesda menejmentnig tarkibiy elementi boʻlgan korxona (bu yerda korxona firma, kontsern, kompaniya, aksiyadorlik jamiyati, kooperativ, kichik korxona va biznesning boshqa birliklari tushuniladi) xodimlarini boshqarishning toʻgʻri tanlangan strategiyasiga bogʻliq.

Toʻgʻri strategiyani tanlash uchun menejerga hammadan avval korxona iqtisodiy salohiyat nimalardan iborat ekanligini bilish lozim.

korxonaning iqtisodiy salohiyati – bu korxona ixtiyorida boʻlgan resurslar (mehnat, moddiy, nomoddiy, moliyaviy va boshqalar)ning majmuasi hisoblanadi.

Menejerlar va xodimlarning korxonada tovarlar va xizmatlarni yaratish, ulardan kattaroq daromad olish maqsadida mazkur resurslardan foydalanish darajasi boshqaruv samaradorligi ko’rsatkichi hisoblanadi.

Korxonaning iqtisodiy salohiyati toʻrtta asosiy alomatlar bilan ta’riflanadi.

• 1. Korxonaning iqtisodiy faoliyatning u yoki bu sohasidagi haqiqiy imkoniyatlari bilan belgilanadi.
• 2. Korxonaning imkoniyatlar koʻproq unda mavjud boʻlgan resurslar va ishlab chiqarishda ishga tushirilmagan rezervlarga bogʻliq.
• 3. Korxonaning salohiyati nafaqat unda mavjud boʻlgan imkoniyatlar va resurslar bilan, balki uning ulardan tovarlar , xizmatlarni yaratish va kattaroq foyda olish maqsadida foydalanish qobiliyatilari bilan.
• 4. Korxona salohiyatini amalga oshirishning darajasi va natijalari (yaratilgan mahsulotlar va daromadlarning hajmi) yana tanlangan tadbirkorlikning shakli va korxonaning unga mos keluvchi tashkiliy tuzilmasi bilan belgilanadi.

korxonaning iqtisodiy salohiyati quyidagicha belgilaniladi:

• unda mavjud boʻlgan resurslarning hajmi va sifati bilan (asosiy ishlab chiqarish va noishlab chiqarish fondlarida band boʻlganlarning soni, aylanma fondlar va moddiy zaxiralar, moliyaviy va nomoddiy resurslar – patentlar, litsenziyalar, axborotlar, texnologiyalar bilan);
• xodimlar (mutaxassislar, ishchilar, yordamchi xodimlar)ning qandaydir mahsulotni yaratishga qobiliyatlari, boshqacha qilib aytganda ularning ma’lumotli, malakali, psixofiziologik va undovchilik salohiyatlari bilan;

menejerning korxonadagi mavjud resurslardan muvofiq foydalanishga qobiliyati ( menejerning tayyorgarligi, ist’edodi va kasbiy moslashganligi, korxona tashkiliy tuzilmasini yaratish va yangilashni bilishi) bilan;

• menejerning korxonadagi mavjud resurslardan muvofiq foydalanishga qobiliyati ( menejerning tayyorgarligi, ist’edodi va kasbiy moslashganligi, korxona tashkiliy tuzilmasini yaratish va yangilashni bilishi) bilan;
• innovatsion qobiliyatlari bilan ( ya’ni korxonani ishlab chiqarishlarni yangilash, texnologiyalarni almashtirish va h.k.ga qobiliyatlari bilan);
• AKT bilan (ya’ni axborotlarni ulardan ishlab chiqarishda foydalanish uchun ishlab chiqish va “qoʻshimcha ishlov berish” usuli);
• moliyaviy qobiliyatlari (korxonaning raqobatbardoshligi, moliya sohasidagi ichki va tashqi qarzdorligi) va boshqalar bilan.

Korxonaning salohiyati har xil turdagi bozorlardagi raqobat kurashida ortib boradi. Uni amalga oshirilishining muvaffaqiyati koʻproq menejerlarning san’ati, ularning bilimlari, tajribasi va kasbiy mahoratiga bogʻliq.

muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizliklarning sabablariga mustaqil ekspertlar, maslahatchilar va raqiblarning koʻzlari bilan qarash va solishtirish uchun maxsus ishlab chiqilgan standartlardan, ya’ni qabul qilingan har xil korxonalar, sohalar va boshqalar tajribalaridan foydalanish foydalidir.

Biznes strategiya (uzoq muddatli maqsadlar)ni belgilashdan, ya’ni jamiyatda qabul qilingan va mustahkamlangan qonunlar, ahloqiy me’yorlar, iste’molchilarning ruhiy qarashlari, milliy an’analar va h.k. koʻrinishidagi huquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy, ekologik va boshqa standartlarni hisobga olish bilan kattaroq daromad olishga imkon beruvchi resurslar(xodimlar, moddiy-ashyoviy va boshqalar)ni muvofiq tanlab olishdan boshlanadi va uning asosida taktik rejalar ishlab chiqiladi va amalga oshiriladi.

Korxona quvvati deb, dastgoh va ishlab chiqarish maydonlaridan ilgʻor texnologiya, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishning ilgʻor usullaridan toʻliq foydalangan sharoitda yiligA korxonaning eng koʻp mahsulot ishlab chiqarish yoki xom ashyoni qayta ishlash imkoniyatiga aytiladi.

Korxona quvvati - uning yetakchi, tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchi sexlari bilan aniqlanadi.

Ishlab chiqarish quvvatidan unumli, toʻliq foydalanishni ta’minlash yoʻllari quyidagilar:

• Asosiy fondlarni oʻz vaqtida yangilab turish (masalan Yaponiyada asosiy i/ch vositalari har 6-7 yilda, AQShda 8-9 yilda, Germaniyada 9-10 yilda);
• Ishlab chiqarish jarayonidagi uzilishlar, turgʻunlik holatlarini keltirib chiqaruvchi sabablarni yoʻqotish yoki kamaytirish;

Ishlab chiqarishni tashkil etishning foydali, ilgʻor shakllari, usullarini qoʻllash va shular hisobiga mehnat buyumlariga ishlov berish tartibini uzluksiz va bir vaqtda hamma ish joylarida olib boorish;

• Ishlab chiqarishni tashkil etishning foydali, ilgʻor shakllari, usullarini qoʻllash va shular hisobiga mehnat buyumlariga ishlov berish tartibini uzluksiz va bir vaqtda hamma ish joylarida olib boorish;
• Mehnatni ish joylari boʻyicha aniq taqsimlash;

Dastgohlarning ish vaqti fondidan toʻliq foydalanishni ta’minlash.

• Dastgohlarning ish vaqti fondidan toʻliq foydalanishni ta’minlash.
• Texnologik jarayonlarni bir me’yorda toʻliq foydalanishini ta’minlash.