I.BAP.SHAXSTIN’ PSIXOLOGIYALIQ XARAKTERISTIKASI
Shaxstıń psixologiyalıq xarakteristikası, psixologiyada shaxs túsinigi. Insan, adam kóplegen pánlerdiń úyreniw ob'ekti bolıp esaplanadı. Olar adamlardıń túrli táreplerin hám turmıs tárizin, rawajlanıwı hám basqalardı úyrenedi. Óz ob'ektin belgilew hám tariyplew ushın túrli túsinikler qollanıladı. Psixologiya páni adamdı jámiyette, basqalar menen munasábette bóliwshi sanalı iskerlik sub'ekti retinde úyrenedi. Psixologiya páni adamdı tariyplewde kóplegen túsinikler qollanıladı.
Insan, adam kóplegen pánlerdiń úyreniw ob'ekti bolıp esaplanadı. Olar adamlardıń túrli táreplerin hám turmıs tárizin, rawajlanıwı hám basqalardı úyrenedi. Shaxstıń tiykarǵı motivı «o'zligi»ni ósiriw motivı bolıp tabıladı. Shaxstıń ósiwi bolsa social ortalıq, shaxslararo munasábetler tásiri astında yamasa tezlashadi, yamasa páseytiwedi. Shaxstı úndewshi kúsh
K. Rodjersnɩn’ pikrine qaraǵanda, «Men kontseptsiya» hám «ideal Men» arasındaǵı ayırmashılıq bolıp tabıladı. Gumanistik psixologiyanɩn’ kórinetuǵındalaridan taǵı biri Abraxam Maslou bolıp tabıladı
(1907-1970). Ol da K. Rodjers teoriyasına sáykes teoriya, «O'zligini (turmısqa ) nátiyjeni ámelde qollanıw qılıw» teoriyasın usınıs etdi. Onıń pikrine qaraǵanda, shaxnɩn’ ósiwge umtılıwı tug'ma, lekin social faktorlar astında aktuallashadi (háreket etedi).
Shaxstıń psixologiyalıq xarakteristikası, psixologiyada shaxs túsinigi. Insan, adam kóplegen pánlerdiń úyreniw ob'ekti bolıp esaplanadı.
Olar adamlardıń túrli táreplerin hám turmıs tárizin, rawajlanıwı hám basqalardı úyrenedi. Óz ob'ektin belgilew hám tariyplew ushın túrli túsinikler qollanıladı. Psixologiya páni adamdı jámiyette, basqalar menen munasábette bóliwshi sanalı iskerlik sub'ekti retinde úyrenedi. Psixologiya páni adamdı tariyplewde kóplegen túsinikler qollanıladı. Sonday-aq «shaxs», «individ», «individuallik» túsinikleri de qollanıladı. Adamdıń insanlıq jinsiga tiyisliligi individ túsinigi menen ańlatpalanadı. Úlken jas daǵı kisiler, bópeler, tildi hám ápiwayı ilmiy tájriybelerdi ózlestira almaytuǵın delbeler (delbeler) da individ bolıp tabıladı. Individ túsiniginde kisiniń biologiyalıq túrge tiyisliligi sáwlelendirilgen. Barlıq kisiler adamlar individ bolıp tabıladı.
«Individ» túsinikler kisiniń atateki de sáwleleɩn’en bolıp tabıladı.
Jańa tuwǵan bópediń de, úlken jastıń da, oylawdı da, akli hálsiz awıshnı da, jabayılıq basqıshındag`ı qáwimdiń wákilin de, mádeniyatlı mámlekette jasap atırǵan joqarı bilimli kisin da individ dep esaplaw múmkin. Individ retinde kisi bólek sotsial pazıylet jańalıq ashadı, shaxs bolıp jetiwedi. Individ retinde dúnyaǵa kelgen adam keyinirek, jámiyettegina shaxs ǵa aylanadı.
Social munasábetlerge kirisiwiwshi, social rawajlanıwda qatnasıw etiwshi adamǵana shaxs dep ataladı. Shaxstıń eń tiykarǵı belgisi-onıń sanalı iskerlik iyesi ekenligi bolıp tabıladı. Ekenin aytıw kerek kisi sanasın tek jámiyette, basqalar menen óz-ara munasábette til járdeminde social tájiriybeni o'zlashtrishda qáliplesedi. Sonlıqtan shaxs da tek jámiyettegina shaxsqa aylanıwı múmkin.
Insan, adam kóplegen pánlerdiń úyreniw ob'ekti bolıp esaplanadı.
Olar adamlardıń túrli táreplerin hám turmıs tárizin, rawajlanıwı hám basqalardı úyrenedi. Psixologiya páni adamdı jámiyette, basqalar menen munasábette bóliwshi sanalı iskerlik sub'ekti retinde úyrenedi. Individ túsiniginde kisiniń biologiyalıq túrge tiyisliligi sáwlelendirilgen. Barlıq kisiler adamlar individ bolıp tabıladı. Jańa tuwǵan bópediń de, úlken jastıń da, oylawdı da, aqli hálsiz awıshnı da, jabayılıq basqıshındaǵı qáwimdiń wákilin de, mádeniyatlı mámlekette jasap atırǵan joqarı bilimli kisin da individ dep esaplaw múmkin. Individ retinde kisi bólek sotsial pazıylet jańalıq ashadı, shaxs bolıp jetiwedi. Individ retinde dúnyaǵa kelgen adam keyinirek, jámiyettegina Shaxsqa aylanadı.
Do'stlaringiz bilan baham: |