Organik sintez texnologiyalari

Porafinlarning okislanishi suyuq va gaz fazalarida, katalizatorlar sifatlashda va katalizatorsız o'tkaziladi. Quyi molekulali uglevodorodlar asosan Gazli fazada okislanadi. Yuqori molekulali porafinler suyuq fazada okislanadi, buning sababi ularning bug'lanishi uchun juda yuqori temperaturalar taqozo etiladi, u temperaturalarda uglevodorodlar tarqala boshlaydi.
Metannıng toliq emas okislanishide dastlap metil spirti va formaldegid paydo bo'ladı:

formaldegid dastlabki uglevodorodga qiyosan anchagina yengil okislanadi, binobarin okislanish jarayoni davom etib chumoli kislotasi, u so'ng - uglerod juplar okisi va suvni paydo qiladi (metannıng toliq okislanish unumlari ):

Uefinlarning okislanishi. Uefinning xususiyatlariga va asosan jarayonning shart-sharoitlariga aloqador oksilanish bir nesha yo'nalishlarda yurishi mumkin :

1. 
   Juplar aloqaqa qiyosan α - holatta turishgan metilen guruhin, gidroperekisga qadar okislandiradi,
   

So'ng spirtni yoki ketonnı hosil qilish bilan tarqaladi :

2. 
   Qo'shlar aloqida metilen guruhin karbonillik, so'ng karboksillik to'daga okislandirish:
   

3. 
   Sikllik perekislarning paydo bo'lishi va ularning ketonga yoki ol'degidga aylanishi :
   

4. 
   Uefinlarning okislarining (epoksibirikmalarning) paydo bo'lishi :
   

Aromatikalıq uglevodorodlarning okislanishi. Benzol kislorodnıng okislandiruvchilik hususiyatiga anchagina barqaror uglevodorodlarning biridir.
Benzol bug'larlarining havo bilan orolsapasın nasimiylik bosimda va 600 - 700 C temperaturada qizdirganda fenol (chiqimi 50 %) olinadi :

Benzolnı beshokisli vanadiy nisbatida 350 - 450 C ga katalitikalık okislandirish yo’llari malein angidridi olinadi :

Burshaklarida olkillik zanjirlarga ega bo'lgan, aromatikalıq uglevodorodlar, benzolga qiyosan, anchagina yengil okislanadi. Bunday uglevodorodlarda olkillik zanjir aromatikalık valine'matna tomonidan kuchli aktivlashdiriladi. Buning soldarı-shirmon SN3 - guruhining reaktsiyaga kirishin, masalan toluolda, porafinli uglevodorodlarga qiyosan anchagina yuqori bo'ladi. Chu bilan, toluolning suvlar va kislorod bilan omixtasin avtoklavta 50 - 60 otm. Bosimda qizdirganda benzoy oldegidi (tqay. 178, 1 C) olinadi :

Katalizatorlar (vanadiy, mo'llaribden, temir, xrom, mis oksidlari va hokaza) nisbatida bu reaktsiya 235 - 240 C ga o'tadi. Katalizatorsız temperatura 280 - 305 C ga ko'tariladi.
Sulfolash - vodorodnı sul'fotoparga almashtirish.
Metil spirtiga kúkirt angidridini yoki ueumnı ta'sir ettirip muhim metillovshi narsa - dimetilsul'fat olinadi (suyuqlik, t. qay. 188 C, zichligi 20 C yana 1, 332 g/sm2 ):

Metil spirti kúkirtli vodorod bilan sul'folanganda metilmerkaptan paydo bo'ladı:

Dimetil efiriga kúkirtli vodorod bilan sul'folap metilmerkaptannı olishga bo'ladi :

Propilenni kúkirt kislotasi bilan sul'folaganda izopropilkúkirt kislotasi (I) va diizopropilsul'fat (II) olinadi :

Bu birikmalardi gidrolizlaganda izopropil spirti olinadi :

Benzolnı sul'folash yo’llari fenol olish quyidagi bosqichlardan turadi : benzolnı kontsentraciyalı kúkirt kislotasi bilan sul'folap benzolsul'fokislotanı olish ; benzolsul'fokislotanı sul'folashda ta'sirlashmay qolgan kúkirt kislotasi jo'rligidagi natriy sul'fiti bilan neytralroq ; benzolsul'fokislotanıng natriyli tuzin NaOH bilan siltili balqıtısh (320 0 S), olingan balqıtpanı suvlar bilan suyıltıp natriy fenolyatın olish ; natriy fenolyatın kúkirt kislotasi yoki kúkirt angidridi bilan tarqatib fenolnı olish.