Organik kimyodan maruzalar matni

Neftni birlamchi qayta ishlash uni haydashdan iborat. Neft neftni qayta ishlash zavodlarida yo'ldosh gazlardan ajratib olingandan keyin haydaladi. Neft haydalganda tiniq mahsulotlar: benzin (T_qaynash 40 dan 150-200 ⁰C gacha), ligroin (Tqaynash 120-240 °C), kerosin (Tqaynash 150-300 ⁰C), gazoyl-solyar moyi (Tqaynash 300 ⁰C dan yuqori), qoldiqda esa-qovushoq qora suyuqlik-mazut olinadi. Mazut yana qayta ishlanib undan urchuq moyi, silindr moyi, vazelin, parafin ajratib olinadi. Mazutning haydashdan keyin qolgan qoldig'i neft qoramoyi yoki gudron deyiladi.

Benzin aviatsiya va avtomobil yoqilg'isi sifatida ishlatiladi. U odatda molekulalarida o'rtacha 5 dan 9 tagacha uglerod atomi bor uglevodorodlardan tarkib topgan bo'ladi.

Ligroin dizel yo'qilg'isi sifatida, lak-bo'yoq sanoatida erituvchi sifatida ishlatiladi. Uning ko'p miqdori qayta ishlanib benzinga aylantiriladi.

Kerosin reaktiv dvigatellar va traktor dvigatellari uchun, shuningdek uy- ro'zg'orda yonilg'i sifatida ishlatiladi. U molekulasida o'rtacha 9 dan 16 tagacha uglerod atomlari bor uglevodorodlardan tarkib topadi.

Solyar moyi motor yo'qilg'isi sifatida, surkov moylari esa mexanizmlarni moylash uchun ishlatiladi.

Vazelindan tibbiyotda foydalaniladi. Parafin yuqori karbon kislotalar olish uchun ishlatiladi, gugurt va qalamlar ishlab chiqarishda, yog'ochga shimdirish, sham, gutalin tayyorlash uchun ishlatiladi.

Gudron uchuvchan bo'lmagan qora massa, qisman oksidlangandan keyin asfalt olish uchun ishlatiladi.

Mazut qayta ishlanib surkov moylari va benzin olinishidan tashqari, undan qozonlarga yoqiladigan suyuq yoqilg' i sifatida ham foydalaniladi.