O’quvchilarni kasb-hunarga yo’naltirish va psixologik-pedagogik respublika tashxis markazi

O’quvchilar bilan o’tkazilgan so’rovnoma natijalarini muhokama qilish.

Ota onalarga tanlov tarzida bolalarning “5-sinf bo’lganingdan so’ng qanday o’zgarishlar bo’ldi?” anketasiga bergan javoblari o’qib beriladi. (2 ilova). O’qib berilgandan so’ng, bolalarning javoblarini umumlashtiruvchi qisqa xulosalar qilinadi.
O’qituvchining o’zgarishi. Boshlang’ich sinflarda o’qituvchi bola uchun
“ikkinchi ona” kabidir. Bu davrda o’qituvchi va o’quvchilar orasidagi munosabatlar ko’pincha oilaviy, qarindoshlik printsipi asosida tuziladi. O’qituvchi nafaqat fanini o’tadi, balki bolani o’ziga xizmat qilishga, ozodalikka o’rgatadi, u haqida g’amho’rlik qiladi. Bolalar ham birinchi o’qituvchilari bilan o’zlarini himoyalangan sezadilar. Va birdaniga ularga “onalarini almashtirishni” taklif qiladilar.
Turli fan o’qituvchilari. O’z xarakteri, talablari va odatlari bo’lgan fan o’qituvchilari. 5-sinf o’quvchilarida qiyinchiliklarni har bir darsda o’zgacha tempga, nutq xususiyatlariga, har bir o’qituvchining dars o’tish uslubiga moslashishi xam keltirib chiqaradi. Masalan, tarix o’qituvchisi darsda javob berayotganda kitobdagi manbalarga asoslanishni talab qiladi, adabiyot o’qituvchisi esa bolani shaxsiy fikri uchun maqtaydi va hok.. Bunday “arzimagan” narsalar, talablarning qarama-qarshiliklari bolaning hayotini yetarlicha qiyinlashtirishi mumkin.
Yangi o’quv fanlarining kiritilishi. Agar avvalllari o’quvchilar har kuni 2-3 ta darsga tayyorlangan bo’lsalar, endi esa 4-5 ta darslarga tayyorlanishlari kerak bo’ladi. Yangi o’qituvchilar va darslarning paydo bo’lishi avvaliga o’quvchilarda qiziqish uyg’otadi. Shuning uchun “O’qishlaring qalay?” degan savolga ular ko’pincha “Yaxshi, qiziqarli, zo’r!” deb javob beradilar. Lekin bu holat vaqtincha bo’lib, yangi darslarning qiyinchiligini bolalar 2 oydan keyin ba’zida undan ham kechroq sezadilar.
Yangi talablar. Boshlang’ich sinf bitiruvchilari yangi talablar “yaxshi
o’qish”, “maktab formasida kelish” dan iborat deb o’ylaydilar. Lekin bolalardan darsda o’z ishini tashkil etish, tahlil qilish, xulosa qilish va umumlashtirish, referatlar yozish, qo’shimcha adabiyotlar bilan ishlash, shuningdek yana ko’plab bilim va ko’nikmalarni egallash talab qilinadi.