|
Muhim qadriyatlar. Agar siz uchun bu muhim boʻlsa, “Muhim qiymat” qatoridagi “2” raqamini doiraga oling. Agar bu qiymat unchalik ahamiyatga ega boʻlmasa, “1” raqamini qoʻying. Agar bu siz uchun umuman muhim boʻlmasa, “0” raqamini qoʻying.
Shundan soʻng, qanday vaziyatlar sizning hayotingizda yetarli emas va xavotir uygʻotayotganligi haqida oʻylang. Masalan, boshqalar kabi kuch va iroda yoʻq, siz oʻzingizning qobiliyatingizni va kelajakda qanday ishni yaxshiroq bajarishingizni bilmaysiz. Sizni sogʻligʻingiz yaxshi emas, xohlasangiz ham biron bir sababga koʻra sport bilan shugʻullana olmaysiz. Siz yangi narsalarni oʻrganishni xohlaysiz, lekin sizga kitoblar, jurnallarni oʻqish qiyin. Sizni boshqalar hurmat qilmasligi yoki tan olmasligi mumkin. Sizni irodangiz zaif, doʻstlaringiz kabi jasoratingiz yoʻq. Tarbiyali inson boʻlish uchun oʻz ustingizda qanday ishlashni bilmaysiz.
Erishish mumkin boʻlgan qadriyatlar. Agar siz unga bogʻliq boʻlgan narsaga ega boʻlishni istasangiz va uni hayotda qoʻlga kiritishingiz mumkin boʻlsa, “2” raqamini “Erishish mumkin boʻlgan qadriyat” qatoriga qoʻying.
Agar siz yanada koʻproq narsaga erishishni istasangiz, “1” raqamini qoʻying, ammo sizda boshqa sabablarga koʻra buni amalga oshirish uchun juda kam imkoniyat mavjud.
Agar siz uchun bu ahamiyatli boʻlmasa, “0” raqamini qoʻying, chunki Siz oʻzingizning hayotingizda biron bir narsani oʻzgartirishni xohlamaysiz, chunki Siz buni oʻzingiz qila olmaysiz.
Savolnoma
№
|
Hayotiy qadriyatlar
|
Muhim qadriyat
|
Erishish mumkin boʻlgan qadriyat
|
1
|
Axloq va madaniyat
|
2 – 1 - 0
|
2 – 1 - 0
|
2
|
Erkinlik va boshqalardan mustaqil boʻlish
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
3
|
Muhabbat va doʻstlik
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
4
|
Salomatlik va kuch
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
5
|
Qobiliyatlar va kelajakdagi faoliyat
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
6
|
Hurmat va e’tirof
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
7
|
San’at va ijod
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
8
|
Yaxshi koʻrgan faoliyat bilan shugʻullanish
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
9
|
Jasorat va mustahkam iroda
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
10
|
Oʻyinlar va koʻngil ochar mashgʻulotlar
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
11
|
Sport bilan shugʻullanish
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
12
|
Yangiliklardan xabardor boʻlish
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
13
|
Doʻstlar bilan yaxshi munosabat
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
14
|
Oʻqituvchilar bilan yaxshi munosabatlar
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
15
|
Yaxshi koʻrgan kasb
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
16
|
Oʻziga ishonch
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
17
|
Oʻz ustida ishlash va tarbiyalanganlik.
|
2 – 1 – 0
|
2 – 1 – 0
|
Soʻrovnoma natijalarini qayta ishlash shakli
№
|
Hayotiy qadriyatlar
|
Juda muhim
(2 ball)
|
Unchalik muhim emas
(1 ball)
|
Muhim emas
(0 ball)
|
Erishish mumkin
“xohlayman va uddalayman”
(2 ball)
|
Erishish qiyinroq
“xohlayman va uddalay olmayman” (1 ball)
|
Erishish qiyin
“xohlamayman, chunki uddalay olmayman”
(0 ball)
|
1
|
Axloq va madaniyat
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Erkinlik va boshqalardan mustaqil boʻlish
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Muhabbat va doʻstlik
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Salomatlik va kuch
|
|
|
|
|
|
|
5
|
Qobiliyatlar va kelajakdagi faoliyat
|
|
|
|
|
|
|
6
|
Hurmat va e’tirof
|
|
|
|
|
|
|
7
|
San’at va ijod
|
|
|
|
|
|
|
8
|
Yaxshi koʻrgan faoliyat bilan shugʻullanish
|
|
|
|
|
|
|
9
|
Jasorat va mustahkam iroda
|
|
|
|
|
|
|
10
|
Oʻyinlar va koʻngil ochar mashgʻulotlar
|
|
|
|
|
|
|
11
|
Sport bilan shugʻullanish
|
|
|
|
|
|
|
12
|
Yangiliklardan xabardor boʻlish
|
|
|
|
|
|
|
13
|
Doʻstlar bilan yaxshi munosabat
|
|
|
|
|
|
|
14
|
Yaxshi koʻrgan kasb
|
|
|
|
|
|
|
15
|
Oʻziga ishonch
|
|
|
|
|
|
|
17
|
Oʻz ustida ishlash
|
|
|
|
|
|
|
Quyidagi muhim me’zonlarga koʻra “Muhim” va “Mavjud” hayotiy qadriyatlarni tanlash soni hisoblab chiqiladi:
Juda muhim qadriyat - 2
Kamroq ahamiyatga ega qadriyat- 1
Muhim emas - 0
Mavjud qadriyat - 2 (istayman va uddalayman)
Mavjud boʻlmagan qadriyat - 1 (xohlayman va uddalay olmayman)
Umuman keraksiz qadriyat - 0 (istamayman, chunki uddalay olmayman)
Soʻrov natijasida olingan ma’lumotlar maxsus jadvalga kiritilib, unda har bir qadriyat uchun muhim boʻlgan javobni tanlagan oʻsmirlar soni koʻrsatiladi (2 - 1 - 0 baholar).
Keyin ularni sifat jihatidan tahlil qilish quyidagi mezonlarga muvofiq amalga oshiriladi: “men xohlayman – uddalayman”, “xohlayman va uddalay olmayman”, “men xohlamayman, chunki ilojim yoʻq”.
Darsni aks ettishi (refleksiya)
Fikrlash uchun ishtirokchilar bilan aylana shaklida o'tiring. Savol bering - nimani o'rgandingiz, nimani yoqtirdingiz, nima tushunarsiz qoldi.
3-DARS. Muloqot ko'nikmalari (og'zaki / og'zaki bo'lmagan muloqot va taqdimot ko'nikmalari).
Maqsad:
|
Og'zaki va og'zaki bo'lmagan muloqot shakllarini ajrata olish.
|
Vazifalar:
|
O'zingizni taqdimotda kuchli va zaif tomonlaringizni aniqlang va baholang;
- O'z-o'zini taqdimot o'tkazish..
|
Umumiy vaqt:
|
1 soat
|
Usullar:
|
Slaydli taqdimot, aqliy hujum, munozara, kichik guruhlarda ishlash, mashq va o‘yinlar.
|
Zarur materiallar:
|
Flipchart, rangli markerlar, daraxt tasviri chizilgan vatman, meva yoki gul shaklidagi stikerlar, qaychi, rangli qog‘oz, ruchka.
|
Mashg‘ulotning borishi.
Kirish qismi
Videorolik:
Trener ishtirokchilarga savol tashlaydi: “muloqot”, “kommunikatsiya nima?”.
Muloqot – bu kishilar o‘rtasidagi munosabat, aloqa, dialog, so‘zlashuv, axborot ayirboshlashdir. Muloqotga bo‘lgan ehtiyoj yoki boshqacha aytganda, kommunikativ ehtiyoj insonning boshqa insonlarni bilish va baholashga, ular orqali va ular yordamida – o‘zini bilish va o‘ziga baho berishga intilishidan iborat. Muloqot davomida insonda hayrixohlik ruhidagi e’tiborga, hamkorlikka, kattalarga ehtiromli munosabatda bo‘lishga, bir-birini tushunish va bir-biri haqida qayg‘urishga ehtiyoj yuzaga keladi.
Trener savol beradi: Siz samarali muloqot, samarali kommunikatsiya deganda nimani tushunasiz?
Ishtirokchilar bir-birini tushunganidagina muloqotni samarali deb hisoblash mumkin.
Savol bering: nima yordamida va qay tarzda o‘zaro muloqotga kirishadilar?
Olingan javoblarni trener quyidagi tarzda joylashtiradi:
Muloqot vositalari
Verbal Noverbal
Ilgari surilgan fikrlarga asoslangan holda trener verbal va noverbal muloqot haqida qiqacha izoh beradi.
Trener ishtirokchilar bilan birgalikda noverbal muloqotning mazmun-mohiyatini muhokama qilishi kerak.
Trener xulosasi: kishilar bilan muloqotda, ayniqsa, seminarlar va boshqa tadbirlar o‘tkazilganida shuni doimo yodda tutish kerakki, 65 % dan 80% gacha axborot noverbal muloqot orqali va faqatgina 35-20% axborot verbal muloqot vositasida uzatiladi. Noverbal muloqotning sir-asrorlari va o‘ziga xos xususiyatlarini bilish orqali muloqot va chiqishlarni yanada samarali qilishi mumkin.
Amaliy qismi
Verbal, noverbal muloqot – “Uchrashuv joyi” mashqi.
Juftlikda ishlash. Ishtirokchilarni juftliklarga ajrating.
Birinchi guruhning auditoriyadan chiqib turishini iltimos qiling. Auditoriyada qolgan ikkinchi guruhga quyidagi topshiriqni bajarish taklif etiladi: ”Sizning juftlaringiz qaytib kirganida, 5 daqiqa davomida Siz gapirmasdan turib, so‘zlarni ishlatmagan holda: “Bugun kechqurun soat 5 da “Paxtakor” metrosi oldida uchrashib, kinoga tushaylik», degan fikrni ifodalashingiz kerak”.
Trener uchun: barcha ishtirokchilar yo‘l-yo‘riqni juda aniq tushunganliklariga – zinhor-bazinhor tovush chiqarib bo‘lmasligini, qo‘shimcha narsalar, ruchkalar, qog‘ozlar va hokazolardan aslo foydalanish mumkin emasligini tushunganliklariga ishonch hosil qilish zarur. Faqat “tana tilida” “gapirish” ya’ni so‘zsiz harakat qilishi lozim.
Ikkinchi guruhga trener quyidagicha ko‘rsatma beradi: “Xonaga kirganingizda, juftingizni toping. Sherigingiz Sizga imo-ishoralar orqali nimani ko‘rsatayotganini tushunishingiz kerak. Siz esa unga bemalol savol berishingiz va erkin gapirishingiz mumkin”. Topshiriq nihoyasida ikkinchi guruhning har bir ishtirokchisi bir parcha qog‘ozda o‘zi tushungan fikrni qayd etishi lozim.
O‘yin davomida trener barcha ishtirokchilarni kuzatib boradi. Barcha qoidalarga amal qilinishi nihoyatda muhimdir. Vaqt tugagach, trener barcha ishtirokchilarni to‘xtatadi va natijalarni muhokama qiladi.
Trener qaysi juftlik topshiriqni eng yuqori darajada aniqlik bilan bajarganini aniqlashi lozim. Shundan so‘ng avval “tinglagan” guruhga, keyin imo-ishoralar bilan fikrni ifodalagan guruhga savol bilan murojaat qiling. Trener quyidagi savolni berishi lozim: “O‘yin davomida nimani his qildingiz? “Tinglash” murakkab emasmi, Sizga nima yordam berdi va aksincha nima halaqit berdi?”
Ishtirokchilardan so‘rang: “Bu o‘yin natijasida o‘zingiz uchun nimani o‘zlashtirdingiz?”. Va samarali muloqot qurish uchun “tana tili”dan foydalanishning muhimligini yodga soling. O‘yin natijalarini e’tiborga olgan holda ishtirokchilar bilan tarqatma materialni muhokama qiling.
Do'stlaringiz bilan baham: |
