O‘quv yili kuzgi semestr uchun “Ma’muriy huquq” fani bo‘yicha yakuniy nazorat kazuslar

Kazusdagi asosiy muommolar

1 Samarqand shahri Buyuk Ipak yo‘li ko‘chasi 72-uyda yashovchi fuqarolarning ayrimlari “dom” oldidagi maydonda yangi ko‘p qavatli uy qurilayotganidan noroziligini bildirishmoqda va fuqarolarnining bu noroziligi inobatga olinishi kerakmi?

2 Kazusda ta’kidlanayaptiki, “Nurli kelajak ishonch servis” qurilish ishlarini amalga oshirish uchun tegishlicha loyiha- qurilish hujjatlari va tegishli organlardan ruxsat yo‘q, bunday holatda kurilish korxonasi kurilish ishlarini boshlay oladimi?

3 Nurobot tuman ma’muriy sudi tomonidan “ Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ bekor qilingan hokim qarorini tiklab dom qurish uchun qaror qabul qilgani bu qonuniy tartibda amalga oshirilganmi?

Kazusdagi vaziyatda Samarqand shahri Buyuk Ipak yo‘li ko‘chasi 72-uyda yashavchi fuqarolarning ayrimlari “dom” oldidagi bolalar maydonda yangi ko‘p qavatli uy qurilayotganidan norozilik bildirishmoqda, lekin qurilish korxonasi Nurobor tuman ma’muriy sudi tomonidan 2015-yilda qurilish boshlashga ruxsat berilgan shaharning avvalgi hokimi Akbar Shukurov tomonidan imzolangan qaror tiklanganini aytib o‘tib qurilish ishlarini amalga oshirishga huquqi borligini ta’kidlab òtdi

Shaharsozlik kodekisining 4-moddasida

• 
  shaharsozlik sohasida fuqarolar, jamiyat va davlat manfaatlarini hisobga olgan holda rivojlantirishni shaharsozlik jihatidan rejalashtirish asosida O‘zbekiston Respublikasi hududini va uning qismlarini barqaror rivojlantirish;
  
• 
  hududlarni rivojlantirishni shaharsozlik jihatidan rejalashtirish jarayonida jamoatchilikning samarali ishtirokini ta’minlash
  

Yuqaridagi kazusda kurilish ishlarini olib borishda jamoatchiliknining ishtiroki mavjud emas va bu kodekis prinsiplariga muofiq emas.

Shaharsozlik kodekisining 9-moddasida shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, shaharsozlik normalari va qoidalariga rioya etilishi ustidan davlat va jamoatchilik nazorati; bòlishi kerakli, lekin kazusda bu xatti-harakatlar amalga oshirilmagan.

Ushbu vaziyatni ‘Ma’muriy tartib tamoyillar tòģrisidagi qonun bn tartibga soladigan bòlsak, Ushbu qonunning qonuniylik, manfaatdor shaxslarning huquqini ustunligi va boshqa prinsiplarga ham zid hisoblandi

Bundan tashqari Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ qurilish ishlarini olib borishda Shaharsozlik kodekisining 16-moddasiga muofiq o‘zlari ishlab chiqqan shaharsozlik hujjatlarini barcha manfaatdor organlar va tashkilotlar bilan kelishib olishi shart edi.

Bundan tashqari Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ ma’suliyat cheklangan jamiyat qurilish ishlarini olib borishda kazusda ta’kidlanganidek qurilish ishlarini olib borish uchun tegishli loyiha hujjatlari va tegishli organlarning ruhsatnomasi yòq ekanligi keltirib òtilgan.

“Shaharsozlik kodekisi 59-moddasiga kòra tegishli loyisha hujjatlariga

• 
  qurishni tartibga solish chiziqlari;
  
• 
  binolar va inshootlarning joylashuvi, qavatlari soni, turi hamda boshqa tavsiflari;
  
• 
  qurishning arxitektura yechimi;
  

Shaharsozlik kodekisi 60-moddasiga kòra tegishli loyisha oldi hujjatlariga

• 
  texnik-iqtisodiy asos;
  
• 
  texnik-iqtisodiy hisob-kitob.
  
• 
  Texnik-iqtisodiy asos yoki texnik-iqtisodiy hisob-kitob loyihaning umuman eng yuqori qiymatini va moliyalashtirish ehtiyoji hajmini loyihalarni moliyalashtirishning ishlab chiqilgan dastlabki shartlarini hisobga olgan holda belgilaydigan variantlarni ko‘rib chiqish asosida loyihani amalga oshirishning eng samarali texnik-texnologik va tashkiliy yechimini tanlashni asoslab beruvchi hujjatdir.
  

Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ qurilish ishlarini olib borish uchun Shaharsozlik kodekisining 15-moddasidagi talablarga ham roiya etishi kerak edi.

shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilarga loyihalashtirishga doir birlamchi-ruxsat beruvchi hujjatlarni, shu jumladan arxitektura-rejalash topshirig‘ini, topografik materiallarni, muhandislik-geologik qidiruvlarning va tayanch qurilish konstruksiyalarining texnik holatini tekshiruvdan o‘tkazish materiallarini, nuqsonlarga oid dalolatnomalarni taqdim etishi;

Kazusda tegishli organlarning ruhsatnomasi qurilish ishlarini olib borish uchun yòqligi ta’kidlanmoqda

Ruhsatnoma masalala Shaharsozlik kodekisining 80-moddasiga kòra quydagicha hal etilishi kerak edi;

Obyektlarni rekonstruksiya qilish, shu jumladan buzilgan binolar va inshootlar o‘rnida yer uchastkasidan foydalanish maqsadini o‘zgartirgan holda yangi obyektlar qurish uchun ruxsatnomalar aholi punktlarining rivojlanishini rejalashtirish va hududlarini qurish to‘g‘risidagi shaharsozlik hujjatlari asosida sanitariya-epidemiologiya xizmatlari, davlat yong‘in nazorati organlari bilan kelishuvga ko‘ra maxsus vakolatli davlat organining hududiy bo‘linmalari tomonidan beriladi yki bòlmasa Sharsozlik kodekisining 21-moddasiga kòraviloyat ijro hokimiyat organlari tomonidan beriladi.

Aholi punktlarining rivojlanishini rejalashtirish va hududlarini qurish to‘g‘risidagi shaharsozlik hujjatlari mavjud bo‘lmagan taqdirda ruxsatnomalar berish masalalari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Qurilish vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar qurilish bosh boshqarmalari huzuridagi arxitektura-shaharsozlik kengashlari bilan kelishiladi.

Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ qurilish ishlarini olib borish uchun Shaharsozlik kodekisining 45-moddasidagi talablarga ham roiya etishi kerak edi.

45-modda. Shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish, kelishib olish va tasdiqlash

Shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish ishlab chiquvchilar tomonidan shartnoma, buyurtmachi tomonidan beriladigan loyihalashtirish topshirig‘i, boshlang‘ich-ruxsat beruvchi hujjatlar va muhandislik-texnik qidiruvlar natijalari asosida amalga oshiriladi.

Umuman olganda yuqaridagi vaziyatda “Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ qurilish ishlarini olib borishda Shaharsozlik kodekisining 11-moddasi talablariga roiha qilishi kerak edi.q

11-modda. Yuridik va jismoniy shaxslarning shaharsozlik faoliyatini amalga oshirish chog‘idagi majburiyatlari

Shaharsozlik faoliyatini amalga oshirish chog‘ida yuridik va jismoniy shaxslar:

aholining qulay hayot faoliyati muhitini asrashi;

shaharsozlik hujjatlariga, aholi punktlarini va hududlarni qurish qoidalariga rioya etilishini ta’minlashi;

atrof-muhitni muhofaza qilish, ekologik xavfsizlik talablariga, yong‘inga qarshi hamda sanitariya qoidalariga, normalariga va gigiyena normativlariga rioya etishi;

atrof-muhitga, madaniy meros obyektlariga, shahar, qishloq landshaftlariga, muhandislik, transportga oid va ijtimoiy infratuzilmalar obyektlariga, hududlarni obodonlashtirish obyektlariga zararli ta’sir etadigan, uchinchi shaxslarning qonuniy manfaatlariga daxl etadigan hamda chegaradosh yer uchastkalari, reklama va axborot obyektlari (konstruksiyalari) hamda boshqa ko‘chmas mulk obyektlari mulkdorlarining, egalarining yoki ulardan foydalanuvchilarning huquqlari amalga oshirilishiga monelik qiladigan xatti-harakatlar sodir etmasligi;

yer uchastkalaridan va boshqa ko‘chmas mulk obyektlaridan shaharsozlik reglamentlariga rioya etgan holda foydalanishi;

shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, shaharsozlik normalari va qoidalariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshiruvchi davlat organlarining ko‘rsatmalarini bajarishi;

davlat shaharsozlik kadastri yuritilishini va shaharsozlik faoliyati obyektlarining monitoringini amalga oshiruvchi shaharsozlik faoliyati sohasidagi maxsus vakolatli davlat organiga hamda obyektlarni texnik inventarizatsiyadan o‘tkazuvchi tashkilotlarga o‘zlariga tegishli obyektlardagi o‘zgarishlar haqida ishonchli ma’lumotlar taqdim etishi;

shaharsozlik hujjatlari materiallarini, shu jumladan kompleks muhandislik qidiruvlari materiallarini (bundan mavsumiy ishlar uchun vaqtinchalik va xo‘jalik-maishiy imoratlari, uch yuz kub metrdan oshmaydigan alohida turgan obyektlarga doir shaharsozlik hujjatlari mustasno) shaharsozlik faoliyati sohasidagi maxsus vakolatli davlat organining tegishli hududiy bo‘linmalariga taqdim etishi shart.

Shaharsozlik faoliyatini amalga oshirish chog‘ida yuridik va jismoniy shaxslarning zimmasida qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.

Yuqoridagi kazusda alohi tomonidan bildirilgan norozilik harakatlari qonunga muofiq hisoblanadi.

Shaharsozlik kodekisining 9-moddasida fuqarolarnjng qulay hayot faoliyati muhitiga bòlgan huquqi mavjud bu yerda bu huquq buzilmoqda.

9-modda shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilganligi natijasida fuqarolarga yetkazilgan hamda ularning hayot faoliyati muhiti yomonlashishiga sabab bo‘lgan zararlarni kompensatsiya qilish, shuningdek fuqarolarning hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulkiga yetkazilgan zararning o‘rnini qoplash orqali ta’minlanadi.

Shaharsozlik kodekisining 35-moddasida jamoatchilik nazorat shakllarining turlari keltirilgan

• 
  Jamoatchilik nazorati
  
• 
  Jamoatchilik muhakamasi
  
• 
  Jamoatchilik ekspertizasi
  

Ushbu normalarga muofiq aholining etirozi òrinli

Kazusdagi Nurabot sudini qaroriga tòxtaladigan bòlsak, bu qaror ham noqonuniy hisoblanadi.

Bunga asos sifatida Sharsozlik kodekisining

20-moddasini keltirib òtish joiz “shaharsozlik sohasidagi normativ hujjatlar buzilganligi aniqlangan taqdirda, qurilish materiallari va buyumlarining ishlab chiqarilishi, realizatsiya qilinishi hamda qo‘llanilishini, shaharsozlik normalari va qoidalari hamda tasdiqlangan loyiha yechimlari talablari chidamlilik va puxtalik xususiyatlari pasayishiga sabab bo‘lgan darajada buzilganda, shuningdek binolar va inshootlarning avariya xavfi bo‘lgan, obyektlar o‘zboshimchalik bilan qurilgan taqdirda qurilish-montaj ishlarini davom ettirishni to‘xtatib turadi. Qurilish materiallari va buyumlarini ishlab chiqarishni, realizatsiya qilishni hamda qo‘llashni, qurilish-montaj ishlarini davom ettirishni tadbirkorlik subyektining faoliyatini to‘xtatib turishga olib keladigan tarzda to‘xtatib turish sud tartibida amalga oshiriladi, bundan favqulodda vaziyatlar, epidemiyalar hamda aholining hayoti va sog‘lig‘i uchun boshqa real tahdid yuzaga kelishining oldini olish bilan bog‘liq holda faoliyatni o‘n ish kunidan ko‘p bo‘lmagan muddatga to‘xtatib turish hollari mustasno.

Kodekisning 21-moddasi o‘z hududidagi shaharsozlik faoliyatini, agar bu faoliyat shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlari talablariga mos kelmasa, cheklaydi, to‘xtatib turadi yoki taqiqlaydi. Tadbirkorlik subyektlarining shaharsozlik faoliyatini cheklash, to‘xtatib turish va taqiqlash sud tartibida amalga oshiriladi, bundan favqulodda vaziyatlar, epidemiyalar hamda aholining hayoti va sog‘lig‘i uchun boshqa real tahdid yuzaga kelishining oldini olish bilan bog‘liq holda faoliyatni o‘n ish kunidan ko‘p bo‘lmagan muddatga cheklash, to‘xtatib turish hollari mustasno;

39-modda Aholi punktlarining bosh rejalarini tasdiqlash to‘g‘risida jamoatchilik muhokamasini o‘tkazish tartibi buzilgan holda qabul qilingan qaror ustidan sudga shikoyat berilishi mumkin.

Ushbu moddalarga tayangan holda sudnining qarori bekor qilinishi kerak.

Kazusda yana bitta masala bor yani Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ kurilish korxonasi tomonidan qurilish ishlarini tashkillashtirish uchun qilgan xarajatlari yoki bòlmasa, hudud aholisiga yetkazilgan zararni kim qoplab beradi degan savolga tòxtaladigan bòlsak,

Agar fuqarolarni soģligiga zarar Nurli kelajak ishonch servis” MCHJ tomonidan yetkazilgan bòlsa, “Shaharsozlik kodekisining 9-va 85-moddasiga kòra javobgar bòladi.

Agar qurilish ishlarini boshlashda davlat organlarining aybi sudda isbotlansa, Ma’muriy tartib tamoyillar tòģirisidagi qonjnning 16-moddasi ishonchni himoya qilish prinsipiga muofiq, ma’muriy tartib tamoyyilar tòģrisidagi qonunning 59-moddasi “Agar manfaatdor shaxs ma’muriy hujjatning qonuniy kuchiga ishonib, ma’muriy hujjat asosida olingan mol-mulkdan foydalangan, o‘z mulkini tasarruf etish uchun bitim tuzgan yoki ma’muriy hujjatda belgilangan naf va imtiyozlardan boshqacha tarzda foydalangan bo‘lsa, uning ishonchi himoya qilinishi lozim.” Muofiq mavjud zarar ma’muriy organ tomonidan tòlab beriladi.

8-Kazus:

9-Kazus:

9-Kazus

Namangan viloyati Yangiqo‘rg‘on tumanida yashovchi A. Qozog‘istondagi Kostanay gumanitar institutining “Qozoq tili va adabiyoti” mutaxassisligini tugatgan. Ayni paytda O‘zbekistonda yashayotganligi bois diplomining tan olinishi uchun 2019-yil yanvar-mart oylarida Yangiqo‘rg‘on tumani davlat xizmatlari markazi orqali ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasiga uch marta ariza topshirgan. Arizachining takidlashicha, uch marta test topshiriqlariga qatnashgan, birinchi va ikkinchi marta imtihondan o‘ta olmagan, oxirgi martada “O‘zbekiston tarixi” fanidan test topshiriqlarini va suhbatni ijobiy topshirdi. Shundan so‘ng endi diplom tan olinishi mumkinligi haqida aytildi. Biroq keyinroq “siz o‘qigan muddat diplomingiz tan olinishi uchun etarli emas”, deyishdi. Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi xodimi Nizomjon Ishanqulov unga imtihon uchun to‘lagan pullarini qaytarib berilishini, Xalq bankining tuman filiali orqali pulimni olishi kerakligini aytgandi. Biroq pulni ham qaytarib ololmadi. A.ning e’tiroziga sabab bo‘layotgan asosiy narsa – u imtihon topshirish uchun kerakli miqdorda pul to‘lagani, ta’lim sifatini nazorat qilish inspektsiyasi tomonidan (bir emas, uch marta) imtihonga chaqirilgani va imtihonlarni topshirgani, lekin yakunda ta’limning muddati bilan bog‘liq muammo aniqlangani tufayli diplom berilmagani bo‘lmoqda.