O’quv qo’llanma

Resurslar uchun to’lovlar.Insonning tevarak atrofdagi tabiatga ta’siri yil sayni kuchayib bormoqda. Tabiiy zahiralarning cheklanganligi tabiat resurslaridan oqilona foydalanishni eng muhim vazifalardan biri deb qarashni taqozo qiladi.
O’zbekiston Respublikasida resurslar uchun to’lovlar quyidagilarni o’z ichiga oladi:

1. 
   mol-mulk solig’i (1992 yildan);
   
2. 
   er solig’i (1993 yildan);
   
3. 
   ekologiya solig’i (1998 yildan);
   
4. 
   er ostidan foydalanganlik uchun soliq (1995 yildan);
   
5. 
   suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq (1993 yildan).
   

Mol-mulk solig’i yuridik shaxslardan 1992 yildan boshlab korxona balansida bo’lgan mol-mulki qiymati, asosiy ishlab chiqarish fondlari qiymatidan 0,7% stavka bo’yicha undiriladi, byudjet daromadlarida mol-mulk solig’ining solishtirma hissasi jami daromadlarning 0,3%ni tashkil etdi. 1995 yilda esa soliq stavkasi 2% miqdorida belgilandi, solishtirma hissasi – 2,3%ni, 1996 yilda xuddi shu stavkada solishtirma hissasi 1,5%ni, 1999 yilda soliq stavkasi 4%, solishtirma hissasi 3,2% bo’ldi. 2000 yilda stavka 4%, solishtirma hissasi 3,2% holida qoldi. 2001 yilda yuridik shaxslardan mol-mulk solig’i 5% stavka bo’yicha undiriladi.
1995 yildan jismoniy shaxslarning mol-mulkiga soliq joriy qilindi. Jismoniy shaxslarning mol- mulkiga Vazirlar Mahkamasi belgilaydigan stavkalar bo’yicha soliq solinadi. Mol-mulk solig’ini soliq solinadigan mol-mulkka ega bo’lgan yuridik va jismoniy shaxslar to’laydilar.
Yuridik shaxslar uchun soliq to’lovchining balansida bo’lgan asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarning o’rtacha yillik balans qiymati soliq solish ob’ekti hisoblanadi.

Jismoniy shaxslar uchun:

• 
  ularning mulki bo’lgan uy-joylar, kvartiralar, chorbog’ va bog’ uylari, garajlar va boshqa imoratlar, binolar va inshootlar qiymati;
  
• 
  ularning mulki bo’lgan avtomobillar, motorli qayiqlar, samoletlar va boshqa transport vositalari dvigatellarining quvvati soliq solish ob’ekti hisoblanadi.
  

Korxonalarning mol-mulkiga soliqni hisoblab chiqarish va byudjetga to’lash Moliya vazirligi va Davlat soliq qo’mitasining 1997 yil 26-dekabrdagi 381-sonli “Korxonalar mol-mulk solig’ini hisoblab chiqarish va byudjetga to’lash tartibi to’g’risida”gi yo’riqnomasi (kiritilgan qo’shimchalar va o’zgartirishlar bilan) belgilanadi.