O’quv qo’llanma

Sog’liqni saqlash. Sog’liqni saqlashni rivojlantirish katta ijtimoiy va xalq xo’jaligi ahamiyatga
ega.
Sog’liqni saqlashga qilinadigan harajatlarni ularning iqtisodiy mazmuniga ko’ra uch asosiy
guruhga birlashtirish mumkin:

• 
  davolashning profilaktika muassalari va tadbirlari uchun harajatlar;
  
• 
  sanitariyaning profilaktika muasasalari va tadbirlari;
  
• 
  boshqa muassasalar va tadbirlar.
  

Sog’liqni saqlashda moliya resurslarining asosiy qismi davolashning profilaktika muassasalarini ta’minlashga yo’naltiriladi. Ularga kasalxonalar, poliknikalar, feldsherlikning akusherlik punktlari, tez yordam stantsiyalari, bolalar uylari, sanatoriylar, bolalar yaslilari, va boshqa ayrim muassasalar kiradi.

Sanitariya profilaktika muassasalari sanitariyaning epidemiologiya stantsiyalari, dezinfektsiyalash stantsiyalari, sanitariya maorifi uylaridan iborat.
Uchinchi guruhga sud tibbiyot ekspertizasi byurosi va boshqa ayrim muassasalar kiradi. Sog’liqni saqlash sohasidagi har bir muassasaning ishi operativ tarmoq ko’rsatkichlari, masalan,
kasalxonalaridagi o’rtacha yillik band o’rinlar soni (jami va o’rinlar profillari bo’yicha), bir yilda o’rinlar bo’lgan kunlar soni, o’rin kun miqdori, barcha toifadagi xodimlar bo’yicha o’rtacha yillik shtatlar birligi soni, vrachlar qabuli (kasalni ko’rish) soni bilan tavsiflanadi.
Xarajatlarni rejalashtirishda shu fakt muhimki, davolash profilaktika muassasasi aholiga tibbiy yordamni 2 shaklda ko’rsatishi mumkin. Kasalxonaga muqim yotqizib «statsionar» davolash va ambulatoriya poliklinikada yordam ko’rsatish. Statsionarning asosiy ko’rsatkichlaridan biri - o’rin fondi bo’lsa, ambulatoriya poliklinika muassasasining asosiy ko’rsatkichini vrachlar ishlaydigan
lavozimlar va vrachlar qabuli bemorlar qatnovi soni. Shunga qarab harajatlarni hisoblash usuli tanlanadi.

Kasalxonani saqlash harajatlarini hisoblashda o’rinlarning o’rtacha yillik soni asos qilib olinadi.

Bu miqdor yangi o’rinlar ochilishi muddatlariga qarab quyidagi formula bilan aniqlanadi: