O‘quv qo‘llanma (Barcha bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari uchun) Toshkent-2019

Ratsionalizm — aqliy bilish olamni bilishning yagona manbai deb hisoblovchi oqim.
Realizm — umumiy tushunchalar aniq mavjudlikni tashkil etadi, narsalar ularning ifodalanish shaklidir, deb hisoblovchi yo’nalish.
Relyativizm — inson bilimining nisbiyligi, shartliligi va sub’ektivligi haqidagi ta’limot.
Sabab va oqibat. Narsa va hodisalarning ichki birligi, yaxlitligi va tarixiy-tadrijiy rivojlanish tamoyiliga ko’ra, ularning mazmuni va sh akli o’zgarib turadi. O’z navbatida, har qanday sistemaning elementlari o’rtasidagi strukturaviy bog’lanish konkret mazmunga ega bo’lib, unga mos mazmunlarda o’z ifodasini topadi.
Sakrash—miqdor o’zgarishlaridan sifat o’zgarishlariga o’tish jarayoni.
Siyosiy tashkilot — davlat, siyosiy partiyalar, jamoa tashkilotlarini ifodalovchi tushuncha
Sinergetika — olamning o’z-o’zini tashkil etishi, makon va zamonda narsa va voqealarning azaliy ketma-ketligi, o’zaro aloqadorligi, ularning muayyan tizimlardan iborat sababiy bog’lanishlar asosida mavjudligini e’tirof etishga asoslangan ilmiy qarashlar majmuidir.
Sifat — narsalarning ichki muayyanligi bo’lib, boshqa narsalardan ajratib turadigan xossa, sifatining boshqa narsalar bilan aloqadorligida tashqi namoyon bo’lishi.
Skeptitsizm — olamni bilish mumkinligiga shubha bilan qaraydigan ta’limot.
Solipsizm — faqat inson va uning ongi mavjuddir degan g’oyani ilgari suradigan oqim.
Sofistika — qadimgi Yunoniston falsafasida vujudga kelgan tafakkur usulidir. Ko’pgina darslik va qo’llanmalarda bu ibora yunon tilidagi «sopism» so’zi asosida, ya’ni ataylab xilma-xil ma’noga ega bo’lgan tushunchalarni ishlatish orqali ker aqli, ammo haqiqatga to’g’ri kelmaydigan, ko’chma ma’no-mazmunga erishish usuli, deb ta’kidlanadi.
Sofistika — soxta donolik usuli
Sofistlar - maktabi yunon falsafasida katta o’ringa ega bo’lgan yo’nalishlardan biridir.. Sofistlar
antropologiya (inson haqidagi fan) va gnoseologiya (bilish to’g’risidagi fan) muammolari bilan shug’ullangan. Sofistlar yangi kasblarning mohir ustalari, ya’ni o’qituvchilar, diplomatlar, notiqlar, sud mahkamalarida ishlovchi mutaxassislardan iborat bo’lib, haqiqat, osoyishtalik, adolat o’rnatishga xizmat qilgan. ularning ta’limoti Suqrot falsafasiga ham ma’lum darajada ta’sir ko’rsatgan.