O’quv materiallar

Biroq, shundan so‘ng ham ishlashdan oldin ishchi yuzani 70 %-li etanol yoki 20 %-li fenolning suvli eritmasi bilan artib olish zarur bo‘ladi.
Avvaldan, qog‘oz yoki folgaga o‘ralgan toza idishlar va instrumentlar quritish shkafida quruq issiqlik bilan160 ⁰S da 1,5-2 soat davomida sterillanadi.
Instrumentlar gorelkadan chiqayotgan olov ustida ushlab turilish orqali sterillanadi.
Termolabil moddalarni tutmagan ozuqa muhitlari, avtoklavlash orqali 0,5-1 atm.bosimi ostida sterillanadi.
Sterillash vaqtining davomiyligi idishdagi muhitning hajmiga bog‘liq bo‘ladi.Termolabil birikmalar tutgan (o‘simlik ekstraktlari, oqsil, aminokislotalar, vitaminlar,antibiotiklar, o‘sish stirmulyatorlari) eritmalarni sterillashda sterilizatsiyaning sovuq usulidan foydalaniladi (etil efiri bilan)⁶⁰.
Sterillashning ikkinchi usuli virus va bakteriyalarni tutib qoluvchi poralar diametri 0,22–0,45 mkm bo‘lgan, steril mikroskopik filtrlar yordamida eritmalarni filtrlash orqali amalga oshiriladi.
Tozalangan va disstillangan suvda yuvilgan o‘simlik materiali steril eritmaga joylashtiriladi.
OZUQA MUHITLARI
Invitro sharoitida o‘simlik ob’ektlarini o‘stirish uchunozuqa muhit komponentlarini shartli ravishda 5 guruxga bo‘lish mumkin:
Kultivatsiyalash uchun ozuqa muhitlarining mineral asosi:
- makroelementlar (azot, fosfor, seru, kaliy, kalsiy, magniy, temir);

• 
  mikroelementlar (bor, marganets, sink, med, molibden va b.q.);
  
• 
  uglerod va energiya manbasi (saxaroza va glyukoza, 20–40 g/l. konsentratsiyalarida );
  
• 
  vitaminlar (tiamin, riboflavin, biotin, pantoten kislotasi, piridoksin, askorbin kislotasi);
  

- o‘sish regulyatorlari yokifitogormonlar (auksinlar va sitokininlar).
Kultura muhitlarida yana quyidagilar qo‘llaniladi:
- gibberell kislotasi (sitrus o‘simliklarda murtak hosil bo‘lishini rag‘batlantiradi va suspenzion kulturalarni o‘sishini ta’minlaydi);
-abssiz kislotasi (protoplastlarni kultivatsiyalashda);
- o‘simlik ekstraktlari yoki sharbatlari(birlamchi kallusni rag‘batlantirish va uning o‘sishini ushlab turish uchun);
-antioksidantlar (askorbin kislotasi, glutation, ditiotrietol, dietiltiokarbamat, polivinilpirrolidon);
- zichlashtiruvchi moddalar (agar-agar 6–10 g/l, gelrit, biogellar).
Hozirgi vaqtda, o‘sish rag‘batlantiruvchilari, saxaroza va agardan tashqari barcha zarur elementlarni o‘zida tutgan, bir necha turdagi tayyor muhitlar poroshoklar ko‘rinishidai shlab chiqarilmoqda.
Tayyor sotiladigan muhitlar oddiy kultivatsiyalash uchun juda qulaydir, biroq ularning bir qator kamchiliklari ham mavjud:
- ularning qimmmatliligi;
- ularning qo‘llanishi tadqiqotlar uchun chegaralangandir;
- ularda muhit komponentlarining qaytarilishi zarurdir.