O’quv materiallar

OQSIL GIDROLIZATLARINI OLISHDA FERMENTATIV TEXNOLOGIYANI QO‘LLASH
Bu texnologiyada kislotalar va ishqorlar ishlatilmaydi, chunki muxitning vodorod ko‘rsatkichi elektroliz natijasida sodir bo‘ladi, bunda aralashmada bir oz tuzlar bo‘ladi.
Natijada jarayonni avtomatlashtirish mumkin va texnologik parametrlar oson boshqariladi.
Ma’lumki, oqsil turli hazm qilish fermentlari ta’sirida peptid va aminokislotalargacha parchalanadi. Bunday parchalanishni organizmdan tashqarida xam amalga oshirish mumkin. Buning uchun oqsil saqlovchi xomashyoga (substrat) oshqozon osti bezining to‘qimasi, oshqozon yoki ichakning silliq pardasi, toza fermentlar (pepsin, tripsin, ximotripsin) yoki mikrob sintezi asosida olingan ferment preparatlari qo‘shiladi.
Bunday parchalash usuli fermentativ usul xisoblanadi, xosil bo‘lgan gidrolizat esa – fermentativ gidrolizat deyiladi.
Fermentativ gidrolizlash usuli juda yumshoq usullarda olib borilganligi bois kimyoviy usuldan keskin farqlanadi jarayonni olib borish usullari kichik temperaturada 35...50^oS va atmosfera bosimida olib boriladi).
Fermentativ gidrolizlashning afzalligi sifatida aminokislotalar parchalanmaydi va qo‘shimcha reaksiyalarga kirishmaydi.
Bunday jarayonlarda murakkab aralashma xosil bo‘lib, turli molekulyar og‘irlikdagi oqsillarni parchalanishi ro‘y beradi. Xosil bo‘lgan gidrolizatlar 10...15% umumiy azotni saqlaydi va 3,0...6,0% aminli azot saqlaydi. Texnologiyasi oson olib boriladi.
Bunday jarayonlarda murakkab aralashma xosil bo‘lib, turli molekulyar og‘irlikdagi oqsillarni parchalanishi ro‘y beradi. Xosil bo‘lgan gidrolizatlar 10...15% umumiy azotni saqlaydi va 3,0...6,0% aminli azot saqlaydi. Texnologiyasi oson olib boriladi.
SHunday qilib, kimyoviy texnologiyalarga taqqoslaganda gidrolizatlarni olishni fermentativ usuli bir qator ustunliklarga egadir, shulardan eng muhimi: oson va bajarish mumkinlik imkoniyati, energiyani kam sarflanishi va ekologik xavfsizligi.
KIMYOVIY (NOZIK ORGANIK SINTEZ)
Ushbu usulning kamchiligi preparatlar D- i L-stereoizomeriya shakllari ratsematli aralashmasida olinadi.Tabiiy aminokislotalarning barchasi L-qatorga mansub.