O’quv materiallar

OQSIL GIDROLIZATLARINI OLISHDA QUYIDAGI XOM ASHYOLARDAN FOYDALANILADI:
(turli xil aminokislota tarkibli tabiiy oqsillar)

• 
  Qon va uning tashkil etuvchilari;
  
• 
  Xayvon va o‘simlik to‘kimalari va organlari;
  
• 
  Sut va oziq ovqat ishlab chiqaridagi chiqindilar;
  
• 
  Veterinariya qoldiqlari;
  
• 
  Turli ozuqa chiqindilari, baliq va parrandalar;
  
• 
  Go‘shtni qayta ishlash kombinatlarida;
  
• 
  Kley ishlab chiqarish korxonalarida va boshq.
  
• 
  Oqsil gidrolizatlarini olishda;
  
• 
  Tibbiyot va veterinariya soxalari uchun:
  
• 
  Qon, mushak to‘qimalari, ichki organlar, oqsil qobiqlari va sut zardobining oqsillari;
  

Oqsil gidrolizatlarini olish dolzarb muammodir.Oqsil gidrolizatlari asosida quyidagi juda zarur bo‘lgan preparatlar olinadi:

• 
  Tibbiyotda qon o‘rnini bosuvchi va parenteral ozuqalar;
  
• 
  Veterinariyada oqsil defitsitini kompensatsiyalash uchun;
  
• 
  Rezistentlikni oshirish va yangi tug‘ilgan xayvonlarni rivojlanishini yaxshilash uchun.
  
• 
  Biotexnologiyada bakterial va kultural suyuqliklar uchun aminokislotalar va peptidlar manbai;
  
• 
  Oziq ovqat sanoatida;
  
• 
  Parfyumeriya sohasida ishlatiladi.
  

Oqsil gidrolizatlarini xossalari va tarkibi albatta xom ashyoga, gidrolizlash usuliga va olingan mahsulotni qanday darajada ishlanganligiga bog‘liq.Masalan oziq ovqatlarga qo‘shilganda ozuqaviy qiymatini oshiradi, tez buzilishini (saqlaganda tez aynishini) oldini oladi, allergen, toksin va ingibitorlarni parchalaydi.
Oqsil gidrolizatlarini olish usullarining o‘zgarishi natijasida ko‘zlangan va tegishli xossalarga ega bo‘lgan mahsulotlar olish mumkin. Tegishli molekulyar og‘irlikda aminokislotalar saqlashi va peptidlar mavjudligi asosida gidrolizatlarni qo‘llash sohalari kelib chiqadi³⁶.
Turli maqsadlar uchun oqsil gidrolizatlariga xar xil talablar qo‘yiladi va bu talablar gidrolizat tarkibiga bog‘liq.
Masalan tibbiyotda gidrolizatlarini qo‘llash uchun 15-20% erkin aminokislotalar saqlashi kerak, veterinariyada yosh organzimni rivojlantirish uchun peptidlar 70...80% atrofida bo‘lishi kerak.Ozuqa maqsadlarida esa organoleptik xossalar, muxit axamiyatlidir.
Demak, aminokislotalarning tarkibiga qarab oqsil gidrolizatlari olinadi va turli sohalarda tegishli ishlatiladi.
Oqsil gidrolizi uch xil usulda olib boriladi: ishqorlar ta’sirida, kislotalar ta’sirida
va proteolitik fermentlar ta’sirida.