O’quv darslik

YALLIG‘LANISHGA QARSHI TA’SIRGA EGA BO‘LGAN
BRONXOLITIKLAR 
Turli 
xil 
bronxospazmlarni, 
jumladan 
bronxial 
astmani 
davolashda 
yalig‘lanishni bar- taraf etuvchi vositalar xam keng qo‘llaniladi. Bu asnoda 

---

- 469 -
glyukokortikoidlar katta axami yatga egadirlar. Glyukokortikoidlar semiz 
xujayra va ular granulalarining mem branasi- ni stabillaydilar 
(turg‘unlashtiradilar), betta ikki adrenoretseptorlar sezgirligini oshiradilar 
(sensibilizatsiyalaydilar) va qisman bevosita bronxolitik ta’sir ko‘rsatadilar. 
Lekin eng asosiysi bu ularning kuchli yallig‘lanishiga qarshi va 
immunodepressiv fa-olliklaridir. So‘zsiz birvaqtning o‘zida yuzaga keluvchi ana 
shunday xilma-xil ta’sirlar bronxial astmaning kechishiga ijobiy ta’sir 
ko‘rsatadi. Glyukokortikoidlarni 
(beklome- tazon dipropionat, flutikazon 
propionat)
maxalliy aerozol ko‘rinishida yoki sistemali ta’sirdan foydalanish 
uchun kiritiladi 
( deksametazon, triamsionolon )
.Lekin barchasini ham 
ingalyasiya qilish mumkin. Glyukokortikoidlarni aerozollarini qo‘llaganda og‘iz 
bo‘shlig‘i va halqumni kandidomikozi,xamda yo‘tal rivojlanishi mumkin. 
Bronxos-pazmlarni bartaraf etishda allergiyaga qarshi preparatlar ham 
axamiyatlidir. 
Cromolynum-Natrium
(intal)-sintetik birikma, bronxial astmada qo‘llanuvchi 
spetsifik vosita. U semiz xujayralar (mastotsitlarni) degranulyasiyasini 
tormozlab ulardan bron-xospazm, allergiya va yallig‘lanishni rivojlantiruvchi 
mediatorlarni ajralib chiqishini to‘xtatadi. Bunday ta’sir mexanizmi shundan 
iboratki, kromolin-natriy semiz xujayra-larga Ca
2+
ionlarini kirishini bloklaydi 
va shu tufayli semiz xujayra va granulalar membranalarini stabillaydi, lekin 
preparat gistamin retseptorlariga (H
1
) ta’sir ko‘rsat maydi, ya’ni antigistamin 
ta’siriga ega emas.Kromolin-natriy asosan allergik bronxial astmada yaxshi 
samara beradi. Faqat astma xurujlarini oldini olish uchun qo‘llaniladi. Yuzaga 
chiqqan xurujlarni bartaraf etmaydi. 
“SPINGALER”moslamasi 
yordamida 
kromolin-natriy 
kukuni 
(kapsulada)kuniga 3-4 marta ingalyasiya qilinadi. SHifobaxsh ta’siri asta-sekin 
rivojlanadi (2-4 xafta kerak bo‘la-di).Davolash asosan uzoq davom etadi.