O’quv darslik


QAYT QILISHGA QARSHI VOSITALAR



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet267/482
Sana27.03.2022
Hajmi12,93 Mb.
#513455
1   ...   263   264   265   266   267   268   269   270   ...   482
Bog'liq
Xarkeevich o\'zbekcha

QAYT QILISHGA QARSHI VOSITALAR 
Bu guruh vositalarini qo‘llashda, qayt qilishni kelib chiqish sabablariga 
asoslanish zarur. Jumladan, chayqalish (dengiz xastaligi) va balandlikga 
ko‘tarilish, (havo xastaligi) asosan muvozanatni saqlovchi apparatlar 
(vestibulyar)da joylashgan retseptorlarni kuchli qo‘zg‘alishi miyadagi M - xolin 
va H
1
–gistamin retseptorlari orqali qayt qilish markazini ishga tushiradi. 
Bunday holatlarda vestibulyar apparatning qo‘zg‘aluvchanligi yuqori bo‘lgan 
kishilarga tarkibida skopolamin bo‘lgan pereparatlar berish muvofiqdir. 
CHayqalishga qarshi keng qo‘llaniladigan vositalardan biri «AERON» 
tabletkalaridir. Uni qayt qilishni oldini olish maqsadida (samolyot, dengiz 
kemasi yoki avtotransportga o‘tirishdan oldin) 30 - 60 daqiqa ilgari ichish 
kerak. Ta’siri taxminan 6 soat davom etadi. Bunday holatlarda gistaminga 
qarshi vositalar ham samaradordirlar (diprazin, dimedrol) chunki ular sedativ va 
xolinoblokatorlik xossalariga egadirlar. Undan tashqari qayt qilish markaziga 
bevosita ta’sir etsalar kerak. Lekin ushbu preparatlar uyquchanlik, og‘izning 
qurishi va akkomadatsiyaning buzilishi kabi noxush ta’sirga egadir.
METOKLOPRAMID
(serukal, reglan) – qayt qilishga qarshi faol 
birikma. Benzamid unumi, qayt qilishni boshlovchi sohani susaytiradi, chunki u 


- 493 -
MNS dagi D
2
– dofamin, katta dozalarda esa 5-NT
3
– retseptorlarini qamal 
qiladi. Metoklopramid aminazinga nisbatan ancha faolroq va qayt qilishga 
tanlab ta’sir ko‘rsatadi. SHu sababli uni ta’sirida umumiy ruhiy sustkashlik 
kuzatilmaydi. Metoklopramid me’da va 12-barmoq ichak yara xastaligida, MIT 
ning diskineziyasida, meteorizmda ham qo‘llaniladi, chunki u me’da va ingichka 
ichak peristaltikasi (harakat)ni kuchaytiradi, me’dadan ichakga ovqat 
mahsulotlarini o‘tishini tezlashtiradi. Qizilo‘ngachning pastki sfinkteri tonusini 
oshiradi. Oddiy sfinkteri tonusini pasaytirishi hisobiga o‘t yo‘llari va o‘t 
pufagining ichki bosimini tushiradi. Qayt qilishda qo‘llanilishi antipsixotik 
vositalarga berilgan ko‘rsatmalardan farq qilmaydi, ya’ni MIT ning shilliq 
qavatini kuchli ta’sirlantirilishi, yara xastaligi, gastrit, kolit, MIT ning xafli 
o‘smalari, uremiya, nurlanish xastaliklarida yuzaga chiqadigan ko‘ngil aynash 
va qayt qilishda beriladi, bundan tashqari me’daning evakuator funksiyasini 
oshirish va refleks-ezofagitda qo‘llaniladi. CHayqalish tufayli yuzaga chiquvchi 
qayt qilishda samarasizdir.
Noxush ta’siri:
quloq shang‘illashi, og‘iz qurishi, katta dozalarda 
parkinsonizm belgilari yuzaga keladi. Preparatni ichish, tomirga va mushaklarga 
kiritish mumkin.
TIETILPERAZIN (
torekan) – fenotiazin unumi, qayt qilishga qarshi 
kuchli ta’sir etadi. qayt qilishni boshlovchi sohadagi dofamin retseptorlari bilan 
bir qatorda ushbu preparat qayt qilish markazini bevosita bloklaydi. SHu 
sababli u qusishga qarshi universal preparat hisoblanadi.

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   263   264   265   266   267   268   269   270   ...   482




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish