O’quv darslik

moddani qabul qilishdan oldin
xinidin sulfat ta’siridan keyin 
Xujayra ichi bo’shlig’i 

---

- 386 -
mumkin. Ritmning buzilish yurak adrenoresteptorlar sinsibilizastiyasida paydo 
bo’lishi mumkin (masalan, gipertireozda). 
Xolinergik innervastiya (astetilxolin) ko’plab parametrlariga aks ta’sir 
ko’rsatadi .shunday qilib sinus-yurak bo’lmasi va yurak bo’lmasi-oshqozon 
uzeli avtomatizmi pasayadi va yurak qisqarishi ritmi kamayadi. Yurak 
bo’lmasi-qorincha tugunidagi o’tkazuvchanlik yomonlashadi, uning samarali 
refrakter davri cho’ziladi, yurak bo’lmasi-qorincha bloki rivojlanishi mumkin. 
Yurak bo’lmasi hujayralarida o’tkazuvchanlik engillashadi, samarali refrakter 
davr qisqaradi. Sayyor nervlar qo’zg‘alganda eng ko’p sinus yurak tuguni 
o’zgarishi aks etadi. 
Shunday qilib turli xildagi aritmiya shakllanganda ham kardial ham 
ekstrakardial mexanizmlar ishtiroki qabul qilinadi. 
Yurak qisqarishlar ritmi buzilishini oldini olish va davolashda ko’pgina dori 
vositalaridan foydalaniladi. Ularni asosiy yo’nalishi va ta’sir mexanizmiga ko’ra 
quyidagi guruxlarga bo’lish mumkin:
I.
Kardiomiostitlarda ion kanallarini falajlovchi moddalar (yurakni 
o’tkazuvchi sistemasi va miokard qisqaruvchanligiga)
1. Natriy kanallarini falajlovchi moddalar (membranalarni mustahkamlovchi 
moddalar; I -gurux) 
I A. Kichik guruh (xinidin va xinidinsimon moddalar):
Xinidin sulfat Dizopiramid Novokainamid Aymalin
I B: Kichik guruh:
Lidokain Difenin 
IC: 
 Kichik guruh:
Flekainid Propafenon Etmozin Etastizin 
2.
Kalstiy kanallarini falajlovchi moddalar L-turkumi ( IV gurux) Verapamil
Diltiazem 
3.
Kaliy kanallarini falajlovchi moddalar (repolyarizastiya jarayonini uzaytiruvchi 
moddalar va harakat potenstialiga ko’ra; III gurux) 

---

- 387 -
Amiodaron Ornid Sotalol 
4.
Na+-K+ kanallarini tanlab falajlovchi moddalar (I
f
) sinusli tugun ( V gurux; 
bradikardiya chaqiruvchi moddalar) 
Ivabradin Falipamil Alinidin