O’quv darslik

Klassifikatsiya 
1
. “Tipik” antipsixotik vositalar
: 
•
Fenotiazin unumlari
aminazin, triftazin, ftorfenazin 
•
Tioksanten unumlari
xlorproteksin 
•
Buterofenon unumlari
galoperidol, droperidol 
2
. “Atipik” antipsixotik vositalar:
•
Benzamidlar
sulpirid 
•
Dibenzodiazepin unumlari
klozapin 

---

- 342 -
AMINAZIN
Fenotiazin unumlarining eng tipik vakili, keng ta’sir 
doirasiga ega; MNS ga, periferik innervatsiyaga, ijro a’zolariga va moddalar 
almashinuviga kuchli ta’sir etadi:
-
antipsixotik, sedativ ta’sir. Davomli qo‘llanilganda ekstrapiramid 
o‘zgarishlar chiqaradi; 
-
gipotonik ta’sir (yuzaki uyqu chaqiradi); 
-
markaziy miorelaksantlik ta’siri (mushaklar tonusining supraspinal 
boshqaruvini susaytiradi, lekin bevosita orqa miyaga ta’siri yo‘k); 
-
tana xaroratini boshqarish markazini susaytiradi (harorat tarqatishni 
kuchaytiradi, sovuq muhitda tana haroratini pasaytiradi); 
-
qayt qilishni to‘xtatadi (4 qorincha ostidagi triger – zonani - qayt qilishni 
boshlaydigan qamal qiladi); 
-
narkotik, uyqu chaqiruvchi va narkotik analgetiklar ta’sirini kuchaytiradi; 
-
periferik alfa adrenoblokator ta’siriga ega (gipotalamusdagi markazlarni va 
yurak qisqarishini pasaytiradi). Qon bosimi pasayadi;
-
antiaritmik ta’sir etadi;
-
M-xolinoblokatorlik ta’siriga ega (so‘lak, bronxlar va MIT bezlarining 
faoliyatini pasaytiradi); 
-
maxalliy qo‘zg‘atuvchilik ta’siriga ega( maxalliy anesteziya chaqiradi, ter iva 
shilliq qavatlarda yallig‘lanish chaqiradi). 
-
silliq mushaklarga bevosita ta’sir etib, ularni bo‘shashtiradi (spamolitik); 
-
N
1
retseptorlarni qamal qilib yorqin antigistamin ta’sir ko‘rsatadi; 
Aminazinni enteral va parenteral yo‘l bilan qo‘llash mumkinn. 6 soat 
ta’sir etadi. MITdan yomon so‘riladi. Ko‘p qismi jigarda parchalanadi. Buyrak 
va ichak orqali ajraladi. Davomli qo‘llanilganda aminazinga ko‘nikish 
rivojlanadi, lekin antipsixotik ta’sir kuchi o‘zgarmaydi.