O’quv darslik

ANILIN unumlari 
Bu guruh birikmalari, asosan og‘riqsizlantirish va isitma tushirish ta’siriga 
egadirlar. Yallig‘lanishga qarshi ta’siri juda sust. Fenatsetin isitma tushirishi 
bo‘yicha, atsetilsalitsilat kislotasidan kuchsiz. Fenatsitin organizmda 
paratsetamolga aylanadi va u farmokologik ta’sirni yuzaga chiqaradi. Anilin 
unumlari MITdan yaxshi so‘riladi. 25-35 % qon oqsillar bilan birikadilar. 
Paratsetamolning T
½
= 2 soat. Buyrak orqali konyugatlar holida ajraladi. 
Bemorlar paratsetamolni yaxshi o‘zlashtiradilar, chunki u qon aylanish, nafas 
olish, qon hosil bo‘lish jarayonlariga, me’daning shilliq qavatiga salbiy ta’sir 
etmaydi. Fenatsetin paratsetamolga nisbatan zaharliroq va shuning uchun 
noxush ta’sirlarga ega. 
-
metgemoglabin hosil bo‘lishi (ko‘karishi, qon bosimini pasayishi, 
hansirash) 
-
fenatselinli nefrit. 
-
gemolitik anemiya 
-
sariqlik, terida toshmalar. CHuqur zaxarlanishda kollaps rivojlanadi. 
PREPARATLAR 
 
Nomi 
Kattalar uchun o’rtacha 
terapevtik 
dozasi; 
yuborish yo’li 
Chiqarilish shakli 
Opioid (narkotik) analgetiklar 
Morfin 
gidroxlorid-
Morphini hydrachloridum 
Teri 
ostiga, 
mushak 
orasiga, 
ichish 
uchun 
0,01g 
Ampula 
va 
shprits-
tyubeklarda 1%li 1ml 
eritma 
Promedol-
Promedolum 
Ichishga 
0,025g; 
teri 
ostiga 0,01-0,02 g 
Kukun;tabletka 
0,025 
gdan; Ampula va shprits-
tyubeklarda 1% va 2%li

---

- 322 -
1ml eritma 
Fentanil-
Phentanylum 
Mushak orasiga va vena 
ichiga 
0,00005-
0,0001gdan 
Ampula 0,005%li 2 va 
5mldan eritma 
Butorfanol-
Butorphanol 
Mushak orasiga 0,001-
0,004g;vena 
ichiga 
0,0005-0,002g 
Ampula 0,002g modda 
saqlagan 1ml
Buprenorfin-
Buprenorphine 
Ichishga 
va 
tilostiga 
0,0002gdan;mushak
orasiga 0,0003g/kg 
Tabletka 0,0002g;ampula 
1 va 2mldan 0,03%li 
Aralash ta’sir mexanizmli analgetiklar 
Tramadol-
Tramadol 
Ichishga, 
rektal 
va 
parenteral 0,05-0,1gdan 
Kapsula 
0,05gdan, 
ampula 0,05-0,1g, rektal 
suppositore 0,1gdan 
Antogonist opioid analgetiklar 
Nalokson 
gidraxlorid-
Naloxoni 
hydrachloridum 
Teri 
ostiga, 
mushak 
orasiga va vena ichiga 
0,0004-0,008gdan 
Ampula 
1ml(0,4mg/ml)dan 
Noopioid (nonarkotik)analgetiklar 
Paratsetamol-
Paracetamol 
Ichishga 0,2-0,4g 
Kukun;tabletka 
0,2g,0,325g va0,5gdan