O‘q otish va uni o‘qitish metodikasi fanidan ma’ruzalar matni Buxoro – 2020-yil. Annotatsiya ushbu dastur 5111500 «Chaqiriqqacha harbiy ta’lim»

2-o’quv savoli.Yotgan holda tirgakka tayanib o‘q uzish texnikasini o‘rgatish.
Miltiqni yotib olib otish holatida miltiq qo’ndog’ining bosh qismini o’ng qo’l bilan ushlab o’ng oyoq bir qadam oldinga tashlanadi va oyoqni biroz o’ngroqqa olib, oldinga engashib, chap oyoqni egib chap qo’l bilan yerga yotib chap oyoqning tovoni yerga qadaladi va chap qo’lni ko’ksiga olinadi. Chap tomonga yotgan holda qorin tomonga tez o’giriliberkin holda oyoqlarni tovoni bilan yozib yuboriladi. Miltiq g’ilofi (poyasi)dan o’ng qo’lning kaftiga olinadi.
Kichik kalibrli miltiqni o’ng qo’lda zatvor ushlagichidan orqaga tortib, stvol qutisining ochilgan joyiga o’ng qo’lning bosh va qo’rsatkich barmoqlari yordamida o’qni olib uni o’qdonga solinadi. O’qni bosh barmoq bilan oldinga, stvolga to’liq kirguncha yo’naltiradi, so’ngra o’ng qo’l bilan zatvor yopiladi.
Kichik kalibrli miltiq boshlang’ich o’qitishda va otish ommaviy tadbirlarni o’tkazishda qo’llaniladi..
Pnevmatik miltiqdan yotib otish usuli eng mukamal otish hisoblanadi, yotgan otishda otuvchining tanasini asosan barcha a’zolari yerga tegib turadi va qul tirsaklariga tiralib turganligi uchun otish juda qulay va juda yaxshi natijalar beradi. Yotgan holda kichik kalibrli miltiqni chap qul bilan qundoqdan, ung qul bilan tsevyodan tutib miltiq qundog’i iyak yoniga ko’zlash uchun qulay holatda quyiladi.
Nishon quyilgan joyni otishdan oldin ko’zdan kechirib keyin nishon muljalga olinadi. Yotgan holda otganda oyoqlar orqaga o’zatilib ikki yonga qisman ochilib tanaga tirgak holda bo’ladi. Kichik kalibrli miltiq qundog’i kundog’i kukraka yengil tegib turishi kerak.
Otish otishni nazorat qilib turgan shaxsning komandasidan keyin boshlanadi.
O’q otishni bajarishning asosiy eementlari quyidagilardir:
a) Tayyorgarlik.b) Nafas rostlash.v) Muljalga olish.g) Otishni amalga oshirish.
Yuqorida ko’rsatilgan o’q uzish va uni to’xtatish usullarini talabalarga yozdirishda xar bir bo’limiga aloxida urg’u bergan xolda, xayotiy misollar keltirib aytib o’tish maqsadga muvofiq bo’ladi.
Mashg’ulot rahbari mashg’ulot o’quv moddiy bazasida mavjud bo’lgan kichik kalibrli miltiqlardan yoki miltiqlar maketlaridan foydalangan xolda talabalarni o’q uzish va uni to’xtatish usullarini amaliy bajarishlarini ko’rsatib beradi yoki taqtimod slaydlari, plakatlar, ko’rgazmali materiallardan ham foydalanishi mumkin. Savolni ushbu qismini talabalarga o’rgatayapganda mashg’ulot rahbari tomondan turli xil muammoli vaziyatlar tashkil qilish yoki musobaqa shaklida olib borishi mumkin.
Mashg’ulot rahbari mashg’ulotning ushbu o’quv savoli qismini (o’q uzish va uni to’xtatish usullarini) o’rgatishga qo’yilgan maqsadga erishilganligiga ishonch xosil qilgandan kegin, o’quv vaqtini to’g’ri taqsimlagan xolda savolning qolgan qismini o’rgatishga kirishadi.
Mashg’ulot rahbari nishonlarni ko’zdan kechirish va otish natijalarni e’lon qilishni talabalarga yetkazishda birinchi navbatda savolning ushbu qismining asosiy ma’lumotlarini yozdiradi:
ya’ni:
Xar bir otuvchi talabaning nishoni aloxida ko’zdan kechirilib, nishonda qolgan o’q izlari qaysi raqamdagi aylana ichida joylashganini aniqlab, ularning jami bali xisoblanadi, yani bunda agar otuvchining otgan o’qi ikki aylananing o’rtasidagi chiziqqa tekkan bo’lsa, u xolda otuvchining foydasiga xal etiladi. Ushbu tarzda barcha otuvchi talabalarning umumiy ballari xisoblanib, ushbu natijalar talabalarni saflantirgan xolda o’qib yetkaziladi.