Ona tili va adabiyot o‘quv – uslubiy majmua samarqand – 2019 Qayta tayyorlov kursi yo‘nalishi

Talaffuz va ohang
Talaffuzda ohang muhim o’rin tutadi. Ohang vositasida so’z birikmalari va gap, uning bo’laklari farq qilinadi: Yangiyo’l (ot, atoqli ot) – yangi yo’l (so’z birikmasi). Gap bo’laklari talaffuz qilinganda, ular orasida to’xtam (pauza) qilinadi. Ikkita to’xtam orasidagi nutqiy bo’lak sintagmadeb yuritiladi. To’xtamning ko’chishi gap mazmuniga ta’sir qiladi: 1. Mashinadan / ikki bolali ayol tushdi. 2. Mashinadan ikki / bolali ayol tushdi. 1-gapda ayol bitta, bola ikkita, 2-gapda esa ayol ikkita. Sintagmalar orasiga yozuvda ba’zan vergul qo’yiladi, ba’zan qo’yilmasligi ham mumkin.
Mavzu yuzasidan test topshiriqlari
1. Fonetika o‘rganadigan masalalar noto‘g‘ ri berilgan javobni toping.
A) nutq tovushlarining hosil bo‘lishi B) urg‘u, bo‘g‘in, ohang C) nutq tovushlarining turlari,o‘zgarishi D) nutq tovushlarining so‘z ma’nolarini ajratishdagi roli.
2. Fonetika bo‘limida tovushlarning qaysi tomoni o‘rganiladi?
A) lingvistik xususiyatlari B) ijtimoiy mohiyati C) fizik-akustik xususiyatlari D) ma’no farqlash xususiyatlari
3. Fonologiya bo‘limida tovushlarning qaysi tomoni o‘rganiladi?
A) qay tarzda hosil bo‘lishi B) sifat tomonlari C) kuchi va cho‘ziqligi D) ma’no farqlash xususiyatlari.
4. Tovushning xususiyatlari noto‘g‘ ri berilgan javobni toping.
A) so‘z va qo‘shimchalar bir-birlaridan tovushlari bilan farq qiladi B) har qanday so‘z tovushlardan tashkil topadi C) nutqning eng kichik bo‘linmas ma’noli qismi D) birchasi to‘g‘ ri.
5. Bir xil tovushlarning turlicha joylashuvidan hosil bo‘lgan so‘zlar qaysi javobda berilgan?
A) kitob, maktub, maktab B) suvrat, tasvir, tasavvur, musavvir C) uchqur, chuqur, urchuq D) ahbob, habib, muhib.
6. Bir tovushi bilan farq qiladigan so‘zlar berilgan javobni toping.
A) kalom, qalam, malak B) borlik, borliq, torlik C) jodu, jodi, juda
D) sohib, hisob, solib