Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

1
2

---

41
1. 
Birinchi matndagi hikoya qahramoni kim?
2. 
Birinchi hikoya qahramoni Xorxe Luis Borxes bilan nima maqsadda uchrashishga 
qaror qildi?
3. 
Birinchi matnda ajratib ko‘rsatilgan jumlani izohlang. Undagi iboradan yana qanday 
vaziyatda foydalanish mumkinligi haqida o‘ylab ko‘ring. 
4. 
Birinchi hikoya qahramonining o‘ziga taskin bergan jumlasini qayta o‘qing. Nima uchun 
u izlab borgan odamini o‘zining ‘‘yo‘lchi yulduzi’’ deb atayotganligini tushuntirishga 
harakat qiling. 
5. 
Ikkinchi matn qahramonining oilasi haqida sizda qanday tasavvur uyg‘ondi?
6. 
Nima deb o‘ylaysiz, biror kitob yoki jurnalni o‘qib chiqqanligi haqida boshqalarga 
maqtanish yaxshimi? Siz ham shunday qilganmisiz? Bunday paytda inson o‘zini 
qanday his qiladi?
7. 
Ikkinchi matnda ajratib ko‘rsatilgan iborani izohlang. 
8. 
Ikkinchi hikoya qahramoni qaysi kasblarni egalladi? Bunga nima sabab bo‘lgan deb 
o‘ylaysiz?
Matnda ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarni berilgan izohlari bilan moslashtirib ko‘chiring. 
Ushbu so‘zlarni qo‘llab boshqa gaplar tuzing. 
Xamir yoyish, non yasash uchun mo‘ljallangan dasturxonsimon ro‘zg‘or buyumi.
Xonaning o‘rtasiga yoki chekaroq qismiga chorburchak chuqurchaga o‘rnatilgan, ustiga 
ko‘rpa yopilib, atrofiga ko‘rpachalar to‘shalgan xontaxtadan iborat bo‘lib, ichiga o‘tin yoki 
ko‘mir cho‘g‘i solinadi. 
Bir kishi o‘tirishi uchun mo‘ljallangan, odatda to‘rt oyoqli oddiy moslama, o‘rindiq, 
suyanchiqsiz stul. 
Kiyilaverib yoki tutilaverib eskirib ketgan buyum, asosan kiyimga nisbatan qo‘llanadi.
Yupatuvchi narsa, gap, ish-harakat, tasalli. 
Kishilardan maxfiy ravishda, birovga bildirmay, yashirincha. 
Matnda berilgan atoqli otlarni aniqlang, ularni quyidagi guruhlarga ajratib yozing. 
Joy nomlari
Shaxs nomlari
Jurnal nomlari

---

42
Matnda uyushiq bo‘laklar ishtirok etgan gaplardan birini tanlang va namunadagidek 
tahlil qiling. 
Namuna
G‘alati o‘yinchoq bo‘lsa kerak, – deya akalarim va men qotib turardik.
1. So‘rog‘i: kim?
2. Qaysi so‘z turkumi ekani: ot.
3. Gapdagi vazifasi: ega.
4. Uyushiq bo’laklarni bog‘lovchi vosita: va.
“Mening yo‘lchi yulduzim” mavzusida matn yozishga tayyorlaning. 
Matningizda quyidagi til birliklaridan foydalanishga harakat qiling:
“Mening yo‘lchi yulduzim” mavzusida ijodiy matn yozing. Berilgan ko‘rsatmalarga 
rioya qiling. Quyidagi ko‘rsatmalardan foydalanishingiz mumkin. 
Matningiz quyidagi qismlardan iborat bo‘lishi lozim:
atoqli otlar (kishilar, predmet, hodisa va joylarga atab qo‘yilgan otlar)
olmoshlar (hamma, butun, har kim, har bir, jami, har qachon, har qayerda)
uyushiq bo‘laklar
kirish
asosiy qism
xulosa

---

43
Yozgan matningizni taqdim etishga tayyorlang, xatolar ustida ishlang.
Do‘stingizdan sizga o‘z yo‘lchi yulduzi haqida gapirib berishini so‘rang. Uning nutqini 
kuzating. Nutqidagi muhim ma’lumotlarni yozib oling. Suhbatingiz mazmunli bo‘lishi 
uchun do‘stingizga quyidagi savollar bilan murojaat etishingiz mumkin: