«ona tili o`qitish metodikasi» fani


Berilgan qo`shma gaplarda nuqtali vergul noto`g`ri qo`yilgan gaplarni aniqlang



Download 2,01 Mb.
bet166/195
Sana15.09.2021
Hajmi2,01 Mb.
#175172
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   195
Bog'liq
Ona tili o`qitish metodikasi majmua

Berilgan qo`shma gaplarda nuqtali vergul noto`g`ri qo`yilgan gaplarni aniqlang.

A. Quyosh chiqqan; yo`lovchilar gavjum.

B. Men, To`lqin va Gulchehra daraxtlarni oqladik; Bahodir erni og`dardi.

V. Havo bulutli; ammo yomg`ir yog`mayyapti.

G. Kun issiq; Yo`lchi odimlaydi (O.)

D. Bog`imizda anor, olma, nok kabi turli mevali daraxtlar ko`p; biz ularni parvarish qilamiz.

2. Berilgan qo`shma gaplarning qaysi birida ikki nuqta noto`g`ri qo`llanilgan?

A. Bugun havo ochiq; derazalarni lang ochib qo`ysa ham bo`ladi.

B. Vaqting ketdi; baxting ketdi (Maqol)

V. Yomg`ir yog`di: hamma tarqaldi.

G. Dengiz sokin: atrof yaqqol ko`rinar edi (X.G)

D. Tong otdi: biz yo`lga otlandik.

O`qituvchi qo`shma gap turlarini o`rgatish jarayonida ham, undan keyin ham gap sinosimiyasi ustida ishlashni unutmasligi lozim. Shu bois, qo`shma gaplarning barcha turlari o`rganilgandan so`ng “Qo`shma gaplarda ma`nodoshlik” mavzusini o`rganish ma`qul. O`quvchilar bu dars mashg`ulotida dastlab mazmunan bir-biriga yaqin bo`lgan, ammo bog`lanish vositalari jihatidan bir-biridan farq qiladigan qo`shma gaplarni o`zaro qiyoslab, ularning o`xshashlik va farqli tomonlari ustida ishlaydilar, hamda “Bahor keldi, borliq yashnab ketdi” tipidagi gaplarning o`zaro ma`nodosh ekanligini isbotlaydilar.

Darsning keyingi bosqichlarida o`quvchilar berilgan sodda gap juftlarini o`zaro bog`lovchilar va ohang vositasida bog`lab, ma`nodosh qo`shma gaplar hosil qiladilar; bog`lovchilar va yuklamalar vositasida bog`langan qo`shma gaplarni ohang vositasida bog`langan qo`shma gaplarga (va aksincha) aylantirish singari ijodiy-amaliy topshiriqlarni bajaradilar.

“Qo`shma gap” bo`limini o`rganishda matnni tahrir qilish, boshlang`ich qismi berilgan matnni mazmunan davom ettirish, matn yaratish kabilarga alohida e`tibor qaratiladi.

9-sinfning oxirida o`quvchilarga murukkab sintaktik butunliklar xususida ham ma`lumot beriladi. O`quvchilar gapning ifoda maqsadiga ko`ra turlari (darak, so`roq, buyruq garlar) ritorik so`roq gaplar, ularda tinish belgilari va ohang, ko`chma gapli qurilmalar bilan tanishtiriladi.



Shunday qilib, “Sintaksis, ohang va tinish belgilari” bo`limini yuqorida belgilangan martib asosida o`rganish “O`zbek maktabalarida ona tili o`qitish koncepciyasi”da belgilangan maqsad- ta`lim oluvchida ijodiylik, mustaqil fikrlash malakalarini chuqurlashtirib, ijodiy fikr mahsulini nutq sharoitiga mos ravishda og`zaki va yozma shakllarda to`g`ri, ravon ifodalash ko`nikmalarini shakllantirishga va rivojlantirishga muvofiq keladi.

Download 2,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   195




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish