“Она тили ў?итиш махсус методикаси” номли дарслик



Download 0,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/83
Sana29.12.2021
Hajmi0,75 Mb.
#77395
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   83
Bog'liq
ona tili oqitish metodikasi

Suhbat. 
  
Suxbat  va  va  mazmuni  dasturda  belgilangan.  Suhbat  orqali  bolalarning 
oilada,  maktab,  sinfda  turli  faoliyatlar  jarayonida  va  o‘qituvchining  raxbarligida 
o‘tkazilgan  kuzatishlar,  ekskursiya,  amaliy  ishlar  vakgida  egallagan  tajribalari, 
kishilar  hayoti  va  tabiat  xaqidagi  tasavvurlari  va  bilimlarini  maksadga  qarata 
aniklaydi, mustaqkamlaydi va ma’lum bir tizimga keltiradi. 
  
O‘qituvchi  bolalar  bilan  «oila,  ota-onalarning  mehnati,  ona  shahar  xaqida 
suxbatlashish orqali,  ularda tevarak atrofga nisbatai to‘g‘ri munosabatni, ota-onalar 
mehnatiga  hurmatni,  qariyalar  va  o‘zidan  kichiklarga  g‘amxo‘rlikni,  ota-onalarga, 
tug‘ilgan joylarga nisbatan muxabbat hislarini uyg‘otadi va sh.k. 
     Suhbatning  savol-javob  harakteri  bolalarda  sqzlashuv,  muloqat  malakalarini 
tarkib toptirishga yordam beradi. Ularni uz fikriii sodda va tushunarli bayon etishga, 
so‘zlashish  vaqtida  o‘zini  to‘g‘ri  tutishga  o‘rgatadi.  Suxbat  deb  o‘qituvchining 
sinfdagi hamma bolalar bilan qandaydir bir mavzu yuzasidai tashkiliy so‘zlashuviga 
aygiladi. 
  
Suxbat   o‘tkazish o‘qituvchidan tayyorgarlikni talab etadi. 
Suxbatni  rejalashtirishda  bolalarga  tevarak  atrof  bilan  tanishtirish  bo‘yicha 
beriladigan  dastur  materialini  belgilanishi,  so‘ngra  suhbat  boshidan  to  oxirigacha 
izchil reja tuzishi zarur. 
  
Suhbatning  tuzilishi,    mazmuni  bolalar  yoshiga  bog‘liq  bo‘ladi.  Bolalarda 
mashgulotga nisbatan qiziqish, faol aqliy faoliyat uyg‘otish, ularning xislariga ta’sir 
etish  uchun  suxbatni    aniq  va  emotsional  bo‘lishini  ta’minlash  zarur.  Suxbatni 
turlicha  boshlash  mumkin,  masalan  ma’lum  voqea  yoki  xodisani  eslatishso‘zlab 
so‘zlab  berish;  su’ratlar,  o‘yinchoq,  buyumlardan:  gullar,  sabzavotlar  va  boshqa 
narsalarni  namoish  etish  bilan  ham  boshlash  mumkin.  Masalan,  transport  haqidagn 
suhbatni  boshlashda  "Shaharda"  mavzusiga  oid  suratni  namoish  etish  mumkin. 


 
129 
Bolalar  o‘z  kuzatishlariga  tayangan  xolda  turli  transport  xillarini  solishtiradilar, 
ekskursiyada  ko‘rganlari  va  transportdan  foydalanish  qoidalari  haqida  so‘zlaydilar. 
Suhbatni she’r va topishmoq aytishdan boshlash ham  mumkin. 
Suhbatning  mazmuniga  bogliq  holda  javob  berish,  tushuntirish,  ko‘rgazmali 
materiallar  ko‘rsatish  kabi  turli  usullardan  foydalaniladi.  Suhbatda  bolalarning 
javoblariga katta e’tibor beriladi. 
  
O‘quv  yilining  boshida  xor  bo‘lib  javob  berishga  yo‘l  qo‘yiladi.  Lekin, 
o‘qkituvchi  bu  usuldan  mumkin  qadar  kamroq  foydalanishi  kerak.  Ko‘p  xollarda 
suxbat vaqtida o‘qituvi bolalarning ko‘rgan-kechirganlariga asoslangan xolda yangi 
ma’lumotlar beradi, bolalar javobini to‘ldiradi, kengaytiradi.  
 
 
Savol va topshiriqlar 
1. Bog‘langan nutq deganda nimani tushunasiz? 
2. Aqlan zaif bolalarda bog‘langan nutq kanday rivojlanadi? 
3.Dialogik nutqni nutqni rivojlantirasiz? 
4.Monologik nutqni qanday rivojlantirasiz? 
 
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 
1.AksyonovaA.K.  Metodika  obucheniya  russkomu  yaziku  vo  vspomogatelnoy 
shkole. M., 2004 
2. Dmitriyeva L.I. Formirovaniye slovarya u uchashixsya spetsialnix shkol 8 vida . 
M.,2002 
3.Yordamchi  maktablar  uchun  «Ona  tili,  o‘qish  va  nutq  o‘stirish  dasturi» 
Raxmanova V.S. tuzuvchi T., —2003. 
4.E.M.Razbayeva, HA.Ahmedova Nutq o‘stirish metodikasi.-O‘qituvchi,T., 1988. 
5.Maxmudov N. va boshkalar O‘zbek tilida ish yuritish T., 1989. 
6.Hamidova M. Nutq o‘stirish. T.,2000 
 


 
130 
 
 
 

Download 0,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   83




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish