Ona tili-11 sinf indd

45
Ertagi borning ertasi bor
Xalqimiz shoir va donishdir, bebaho hikmatlar ijodkoridir. Ushbu 
durdona 
lar xazinasi jahon sivilizatsiyasiga munosib hissa bo‘lib qo‘shiladir.
Ha, o‘zbek xalqi butun dunyo ma’naviyat xazinasiga qo‘shgan hissasi 
bilan haqli ravishda faxrlanadi. Bizning ko‘pgina ertak va afsonalarimiz 
yer yuzi 
ning talaygina mamlakatlariga yetib borib, ularning ijod xazina-
sini boyitgan. Bu inkor etib bo‘lmas haqiqatni jahon tadqiqotchi olimlari 
allaqachon tan olganlar.
 
Xo‘sh, xalqimizning chin qalbidan chiqib, teran tuyg‘ulari bilan 
sug‘orilgan bu durdonalarni nechog‘li bilamiz? Biz barkamol bo‘lishini 
xohlayotgan hozirgi yosh avlod ulardan yaxshi xabardormi?
Qadim zamonlarda uzun qish tunlari sandal – tancha tegrasida o‘tirib, 
bolalar ota-onalari, bobo va momolaridan ajoyib-u g‘aroyib ertaklar, afso-
na-yu rivo 
yat va naqllar tinglaganlar, hikmat durdonalarini dillariga jo 
qilib, keng tafakkurli donishlar bo‘lib yetishganlar.
Ota-bobolarimiz teran tafakkurining qaymog‘i – hikmatlardan kimiki 
xabarsiz ekan, ul kimsa ma’naviy jihatdan qashshoqlashib qolishi mumkin. 
Misollar keltiraylik: ertaklarning boshlanishi oldidan hamisha takrorla-
nadigan debocha nechun aytiladi? U qanday maqsad va g‘oyalarni olg‘a 
suradi? Shular xususida hech o‘ylab ko‘rganmisiz?
Ushbu kitobda ertaklarning ana shunday boshlamalari Nurmo tilidan 
g‘oyat qiziqarli talqin qilinadi. Chin insoniy fazilatlar – poklik, sofdillik, 
halollik, mehnatsevarlik, tadbirkorlik birla tejamkorlik, noz-ne’matlarning 
qadriga yetish, ahillik va inoqlik, mardlik va vatanparvarlik turli naqllar 
vositasida tarannum etiladi.
Risoladagi hikmatlar donishmand ajdodlardan bo‘lg‘usi avlodlarga yetib 
kelgan bebaho armug‘ondir. Ilohim, ota-bobolar hikmati qalbingizga nur 
sochib, charog‘on qilgay, tafakkuringizni yanada teranlashtirgay, boyitgay, 
xonadoningizga baxt-u baraka olib kirgay!
Ota-bobolar hikmati yosh bo‘g‘inga, kelgusi avlodga benihoya zarurdir. 
Kimki ushbu hikmatlarni o‘qib va uqib, anglab olsa, har tomonlama 
barkamol bo‘lgay!
Ertaklar dunyosi sehrlarga to‘la, ajoyib va g‘aroyibdir. Ilohim, ertan-
giz ana shu ertaklar kabi ajoyib-u g‘aroyib, baxt-u baraka ila to‘liq 
bo‘lgay. Axir, ota-bobolarimiz bekorga aytmaganlar: «Ertagi borning ertasi 
bor!»  (Y. Muqimov)

---