£он томирлар тизимининг умумий анатомияси

Qorin aortasining parietal tarmoqlari:
1.Diafragmaning pastki arteriyasi (a. phrenica inferior) juft, diafragmani ostidan chiqib diafragmani pastki yuzasiga tarqaladi. Undan buyrak usti beziga 24 tagacha yuqori buyrak usti bezi arteriyalari (a. suprarenalis superiores) chiqadi. Ular buyrak usti bezining yuqori qismiga tarqaladi. Yuqorigi buyrak usti arteriyalarining kengligi bolalikning ikkinchi va balog‘at davrlarida sezilarli o‘sadi.



112-rasm. Ko‘krak va qorin aortasi tarmoqlari.
1-pastga tushuvchi aorta; 2-intercostales posteriors; 3-a.phrenica superior;
4-a.phrenica inferior; 5-aa.suprarenales superiors; 6-a.suprarenalis media; 7-a.suprarenalis inferior; 8-a.renalis; 9-a.testicularis; 10-a.iliaca communis sinistra; 11-a.mesenterica inferior; 12-a.mesenterica superior 13-truncus coeliacus.

2.Bel arteriyalari (aa. lumbales) (4 juft) segmentar yo‘nalib qorin mushaklariga boradi. Ulardan orqaning bel sohasi mushaklari va teriga orqa tarmoqlar (r. dorsalis) chiqadi. Orqa tarmoqdan o‘z navbatida umurtqalararo teshikdan o‘tib orqa miyaga kiruvchi orqa miya shoxlari (r. spinalis) chiqadi.

Qorin aortasining visseral tarmoqlari

Qorin aortasining visseral tarmoqlari juft va toq tarmoqlarga bo‘linadi.
Qorin aortasining juft visseral tarmoqlariga buyrak usti bezining o‘rta arteriyasi, buyrak arteriyasi va moyak (tuxumdon) arteriyasi kiradi.
1.Buyrak usti bezining o‘rta arteriyasi (a. suprarenalis media) I bel umurtqasi sohasida boshlanib buyrak usti bezi darvozasiga kiradi. Bu arteriya yuqorigi va pastki buyrak usti bezi arteriyalari bilan anastomozlashadi.
2.Buyrak arteriyasi (a. renalis) I-II bel umurtqalari sohasida boshlanib, buyrak darvozasidan kirib oldingi shox (r.anterior) va orqa shoxga (r. posterior) bo‘linadi. Oldingi shox quyidagi tarmoqlarga bo‘linadi: a) buyrakning yuqorigi segment arteriyasi (a.segmenti superioris). b) buyrakning oldingi yuqorigi segment arteriyasi (a.segmenti anterioris superioris). d) buyrakning oldingi pastki segment arteriyasi (a.segmenti anterioris inferioris). e) buyrakning pastki segment arteriyasi (a.segmenti inferioris). Orqa shoxdan buyrakning orqa segment arteriyasi (a.segmenti posterioris) chiadi. O‘ng buyrak arteriyasi pastki kovak venaning orqasidan o’tadi. Buyrak arteriyasidan buyrak usti bezining pastki arteriyasi (a. suprarenalis inferior) va siydik yo‘li tarmoqlari (rr. ureterici) chiqadi. Buyrak arteriyasi bolada buyrakning joylashishiga qarab qiyshiq yo‘nalgan bo‘ladi. Buyrak o‘z joyiga turganidan keyin gorizontal holatni oladi.