59
Yuqori kuvvatli zavodlarda retsept tarkibiga kiruvchi katta miqdordagi bitta
komponentning uzi bir necha drobilkada maydalanadi.
Maydalangan mahsulot pnevmatik yoki mexaniq transport bilan elovchi
mashinalarga uzailadi, uning koldigi
esa drobilkaga qaytariladi, elanmasi (asosiy
mahsulot) esa dozator usti bunkeriga junatiladi.
Har bir drobilka ustida ikki-turt turdagi don uchun bunker urnatiladi, bu esa ishlab
chiqaruvchi korpus binosi razmerlarini oshiradi, omixta yemning bir o`tridan boshqa
bir turini ishlab chiqarishga o`tishda bunkerlarni tozalashni kiyinlashtiradi.
Donni ketma-ket maydalash texnologiyasida drobilkalar kuvvati pasportdagi
kuvvatiga nisbatan 10-12% ga kam ishlatiladi, bunga donli komponentlarni turli
miqdorda kiritilishi okibatida drobilkalarning notekis ravishda tuldirilishi sabab
bo`ladi.
Drobilkalar kuvvatini oshirish va bir maromda ishlashini ta`minlash
maqsadida
pitatelga donning uzluksiz okib turishishi tashkil qilish zarur, bu mashinani tekis
ravishda tushishini ta`minlaydi va bu bilan maydalash jarayoni kam uzluksiz bo`ladi.
Bunga aloxida turdagi xom ashyoni maydalash bilan yemas, balki oldindan
ulchangan aralashmalarni maydalash bilan erishiladi.
Donli komponentlar aralashmasini va donador xom ashyoni (pichan uni, shrotlar,
achitqilar) shakllantirish maydalash jarayonini anchagina soddalashtiradi. Birinchidan
donli komponentlar partisini oldindan ulchaydi va aralashtiradi. Ikkinchidan, drobilka
usti bunkerlarining tulishi osonlashadi. Don bu bunkerlarga yaxlit okim bilan tushadi,
aralashma yaqin fizika-mexaniq va texnologik xossalrga ega7Maydalash
jarayoni
barkarorlashadi. Drobilkalar tekis ravishda tuldiriladi va maksimal kuvvat bilan
ishlaydi.
Maydalangan mahsulot uzluksiz okim bilan asosiy ulchash liniyasiga tushadi.
Donli komponentlarni 17-rasmda ko`rsatilgan uzluksiz maydalash sxyemasi
bo`yicha tozalangan don komponentli tarozili 2 yoki hajmiy dozatorlar ustidagi
bunkerga 1 tushadi va bu erda komponentlarning retseptga to`la mos ravishda
ulchanishi boradi. Dozatordan keyin komponentlar
davriy harakatlanuvchi
aralashtirgichlar 3 da yoki hajmiy ulchagichli uzluksiz aralashtirgichlarda
aralashtiriladi. Sungra aralashma drobilka 6 usti bunkeriga 4 tushadi. Drobilkalar soni
va mos ravishda drobilka usti bunkerlarining sigimi zavodning unumdorligidan
bog`liq. Donli aralashma drobilka usti bunkeridan chikib, magnitli tusikdan o`tib
(magnitli separator 5) maydalashga tushadi. Donli aralashmalarni maydalashda
drobilka unumdorligini oshirish va elektrenergiyasini kamaytirish bilan birga aloxida
mahsulotlar kabi barcha aralashmaning maydalanishini bir xil sifatli bo`lishini
ta`minlydi.
Drobilkadan 6 keyin maydalangan mahsulot elovchi mashinaga 7 tushadi, bu erdan
yirik fraktsiya (koldik)
maydalashga qaytadi, elanma esa (asosiy mahsulot) asosiy
ulchash liniyasining bunkeriga tushadi.
Bunday sxyema ikki etapli maydalash sxyemasi deyiladi va unda turli elovchi
mashinalar kuzda to`tiladi, asosiy aralashma kabi koldik mahsulotlarni ham
maydalash uchun elovchi mashina bilan tukmoqli drobilklar ham urnatiladi.
Bu drobilka unumdorligining imkon beradi. Maydalangan mahsulotning elovchi
mashinaga
tushganda, takroriy maydalashga tushadigan koldik fraktsiya 18-30% ini
tashkil qiladi.
60
Bir kancha korxonalar komponentlarni portsion maydalashdan foydalaniladi (18-
rasm).
15-rasm. Komponentlarni portsion
maydalashning texnologik sxyemasi
1- bunker; 2-ko`pkomponentli
tenzometrik tarozi; 3-magnitli tusik;
4,6-drobilkalar; 5-elovchi mashina.
Drobilkaga ko`p komponentli tarozili drobilkada ulchangan donli komponentlar
portsiyalari tushadi.Maydalangan mahsulot bo`tun donni va yirikligi bo`yicha
standart bo`lmagan fraktsiyalarni nazorat qilish maqsadida elovchi mashinaga
tushadi.Koldik mahsulot(yirk fraktsiya) takroran yanchish uchun drobilkaga, elanma
esa (asosiy fraktsiya)- boshqa komponentlar bilan aralashtirishga uzatiladi.
SHunday qilib, komponentlarni maydalashning texnologik sxyemasi ikkita
printsipial variant bo`yicha kuriladi:
-
komponentlarni dozator usti bunkeriga uzatguncha ketma-ket maydalash;
komponentlarni tayyorlashning bir necha liniyasi mavjud bo`lganda, har bir liniyaga
maydalashning ketma-ketlik printsipi saqlanadi.
-
oldindan ulchangan komponentlar aralashmasini maydalash. Bu sxyemada
variantlar bo`lishi mumkin:oldindan ulchangan donli ekinlarni
bir yoki ikki etapda
maydalash, oqsilli xom ashyo turlarini yoki ularning mineral kelib chiqishli xom
ashyolar bilan aralshmasini ham; maydalashni talab qiladigan komponentlardan
tashqari bachasini birgalikda maydalash.
Do'stlaringiz bilan baham: 
