Олти аъзоли бир гетероатомли гетероҳалкали бирикмалар

Қайтарилиш реакциялари. 
Пиридин ҳалқаси бензолга нисбатан осон 
қайтарилади. Қайтарувчининг табиатига ва олиб борилаётган гидрогенлаш 
реакция шароитига кўра ҳар хил маҳсулотлар ҳосил бўлади. 
Пиридинни реакция жараёнида ажралган водород билан ёки платина, 
палладий катализаторлари иштирокида қайтарилса, пиперидин ҳосил бўлади. 
Юқори ҳароратда қаттиқ шароитда водород билан қайтарилса, ҳалқа очилиб, 
алифатик амин ҳосил бўлади. 

---

6 
Оксидланиш реакциялари. 
Пиридин бензолга ўхшаб, оксидловчилар 
таъсирига барқарор. Аммо унинг гомологлари – алкилпиридинлар 
алкилбензоллар каби ён занжир ҳисобига осон оксидланади. Бунда тегишли 
пиридинкарбон кислоталар ҳосил бўлади. 
Пиридин пероксикислоталар таъсирида оксидланади. Бунда азот атоми 
бўйича оксидланиш реакцияси кетиб, пиридин-N-оксид ҳосил бўлади. 
Пиридин-N-оксид ва унинг ҳосилалари осон қайтарилиб, дастлабки 
пиридинларни ҳосил қилади. 
Пиридин-N-оксид ҳам электрофил ўрин олиш реакцияларига киришади. Бу 
реакциялар пиридиннинг электрофил ўрин олиш реакцияларига 
нисбатан анча осон беради. Бунга сабаб, кислород атоми ўзининг 
электронларини ҳалқа томон узатади (электронодонор, 
+М
). 
натижада α- ва γ-ҳолатларда электрон зичлик ортади. 
Пиридин-N-оксид 
нитрат 
кислота 
билан 
нитролаш 
реакциясига киришиб, 4-нитропиридин N-оксидни ҳосил қилади. 
пероксисирка кислота 
никотин кислота 

---

7 
Алмашинган N-оксидларни осон қайтариб, ундан γ-алмашинган 
пиридинларни олиш мумкин. 
Пиридин-N-оксиднинг нуклеофил ўрин олиш реакциялари асосан 2-ҳолатда 
содир бўлади. 
Пиридин-N-оксидни алкиллаш ва ациллаш реакциялари кислород атоми 
бўйича кетади ва N-алкокси- ва N-ацетокси-пиридиний тузлари ҳосил бўлади.