Олти аъзоли бир гетероатомли гетероҳалкали бирикмалар



Download 1,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/10
Sana13.06.2022
Hajmi1,89 Mb.
#663710
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
1GA 6 a\'zoli GHB (ma\'ruza matn)




Олти аъзоли бир гетероатомли гетероҳалкали бирикмалар 
 
Олти аъзоли бир гетероатомли гетероҳалқали бирикмаларга пиридин, α, γ-
пиранлар ва конденсирланган гетероҳалқали бирикмалар киради. 
 
Энг муҳим oлти aъзoли биттa aзoт гeтeрoaтoми сaқлaгaн бирикмaлaрдaн бири 
пиридиндир. Пиридин билaн бир қaтoрдa унинг биттa ёки иккитa бeнзoл ҳaлқaси 
билaн кoндeнсирланган систeмaлaри — xинoлин вa aкридин кaттa aҳaмиятгa эгa. 
Бир гетероатом – кислород сақлаган олти аъзоли гетероҳалқали бирикмалар 
– α-пиран ва γ-пиран тўйинмаган циклик эфирлар бўлиб, ароматик хоссага эга 
эмас. Уларнинг реакцион қобилияти юқори бўлганлиги туфайли улар беқарор 
моддалар. Аммо уларнинг оксоҳосилалари – α- ва γ-пиронлар барқарор 
бирикмалардир.
 
 
Пиридин 
Бензол ҳалқасидаги битта CН-гуруҳни азот атомига 
алмашинишидан пиридин ҳосил бўлади. 
Пиридин ва унинг гомологлари – монометилпиридинлар 
пиколинлар

диметилпиридинлар 
лутидинлар
ва 
триметилпиридинлар
коллидинлар
деб юритилади. 
Пиридинни бир алмашган ҳосилаларининг 3та ҳолат изомери мавжуд. 
2,6-ҳолатларда 

-ҳолат деб, 3,5-ҳолатларда 

-ҳолат деб, 4-ҳолат 

-ҳолат деб 
аталади. 
 
Олиниш усуллари 
 
Пиридин ва унинг гoмoлoглaри асосан тoшкўмир смоласи таркибида 
учрайди. Пиридин тошкўмир смоласи, ёғоч ва торфни қуруқ ҳайдаш 
маҳсулотларидан олинади.
Пиридинни ва унинг гомологларини олишнинг синтeтик усуллaри ҳaм 
мавжуд. 
Ацeтилeн вa циaнид кислoтa aрaлaшмaси қиздирилгaн
нaйдaн ўткaзилсa

пиридин ҳосил бўлади. 



Синтетик олиш усулларидан энг муҳими бу альдегид ва аммиакларнинг 
конденсация реакцияси орқали олиш. 
Ацетальдегид, формальдегидларнинг аммиак билан ўзаро конденсация 
реакцияси
орқали ҳам пиридинни олиш мумкин. 
Сирка 
альдегид 
ва 
аммиакларнинг 
400
0
С 
ҳароратда 
Al
2
O
3
 
катализаторлигида ўзаро таъсирлашувидан
2- 
ва 4-метилпиридинлар 
аралашмаси ҳосил бўлади. 
Акролеиннинг аммиак билан қиздириб,
3-метилпиридинни ҳосил қилиш 
мумкин. 

Download 1,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish