Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

5.3.
 
Oracle da geoma’lumotlar bazasining tarkibi 
Oracleda geoma’lumotlar bazasi tarkibiga nimalar kiradi?
Oracleda 
geoma’lumotlar bazasi jadvallar, ko‘rinishlar va o‘rnatilgan jarayonlardan tashkil 

---

135 
topgan. Ushbu jadvallar tarkibida maxsusma’lumot turlari ustunlari mavjud. 
Ko‘pchilik holatlarda u yoki bu ma’lumotlar bazasiga mos bo‘lgan ma’lumotlar 
turlaridan foydalaniladi. Gohida ArcGISda yoki fazoviy ma’lumotlarni belgilashda 
qo‘llaniladigan o‘ziga xosma’lumotlar turlaridan foydalaniladi. Ushbu ma’lumotlar 
turlari «Oracleda ma’lumotlar turlari» bo‘limining tegishli mavzularida tushuntirib 
o‘tilgan. 
ArcSDE geoma’lumotlar bazasi tizimli jadvallari va foydalanuvchi jadvallari 
kombinatsiyasi turli xil ArcGIS ma’lumot turlari to‘plamlarini keltirib chiqaradi.
ArcGISda 
qo‘llab-quvvatlanadigan 
Oracle 
ma’lumotlari 
turlari.
Jadvallar yaratishda yoki ma’lumotlar bazalari jadvaliga ustun qo‘shishda 
ustunlar aniq ma’lumotlar turlari bilan yaratiladi. ArcGIS orqali ma’lumotlar 
bazasiga kirish amalga oshirilganda o‘z xususiyatiga ega ma’lumot turlari bilan 
ishlashingiz mumkin bo‘ladi. Ma’lumotlar bazasiga kirishni Katalog daraxtidagi 
Ma’lumotlar bazasiga ulanish uzeli yoki ArcMapdagi so‘rovlar qatlami orqali 
amalga oshirilganda ArcGIS barcha qo‘llab-quvvatlanmaydigan ma’lumotlar 
turlarini olib tashlaydi. Agar siz ma’lumotlar bazasi jadvallari bilan 
to‘g‘ridanto‘g‘ri ishlasangiz, qo‘llab-quvvatlanmaydigan ma’lumot turlari ArcGIS 
interfeysida aks etmaydi va siz ularni ArcGISda muharrirlay olmaysiz. Bundan 
tashqari, ArcGISdan foydalangan holda tarkibida qo‘llab-quvvatlanmaydigan 
ma’lumot turlari bo‘lgan jadvallarni nusxalashda faqat ma’lumotlarning qo‘llab-
quvvatlanadigan turlarigina nusxalanadi. Agar siz jadvallarni boshqa ma’lumotlar 
bazasiga yoki geoma’lumotlar bazasiga o‘rnatayotgan bo‘lsangiz qo‘llab-
quvvatlanmaydigan ma’lumot turlari bo‘lgan ustunlar unda aks etmaydi.
ArcGISda jadvallar yoki fazoviy obyektlar sinflarini yaratishda yoki 
ArcGISda mavjud jadvalga (obyektlar sinfiga) ustun qo‘shilganda, har bir ustun 
uchun 11 ta turdagi ma’lumotni tanlash imkoniyati mavjud. Ushbu turlarga to‘g‘ri 
kelmaydigan ma’lumot turlaridan ArcGIS ilovalarida to‘g‘ridanto‘g‘ri foydalanib 
bo‘lmaydi. 
5.1-jadvalda ArcGIS ma’lumot turlari hamda unga to‘g‘ri keladigan 
Oracleda yaratiladigan ma’lumot turlari keltirilgan. Jadvalning birinchi ustunida 

---

136 
ArcGIS dasturida qo‘llaniladigan ma’lumot turlari,ikkinchi ustunda ma’lumotlar 
bazasida yaratiladigan Oracle ma’lumot turlari ko‘rsatilgan. Uchinchi ustunda 
ArcGIS dasturi orqali ko‘rilganda ArcGIS ma’lumot turlariga to‘g‘ri keladigan 
boshqa Oracle ma’lumot turlari keltirilgan va to‘rtinchi ustunda ushbu ma’lumot 
turlariga izoh berilgan.
5.1-jadval