Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

 
Maʼlumotlarga egalik qilish. 
MBBT 
da 
jadvallar 
yaratadigan 
foydalanuvchi ularning xo‘jayini hisoblanadi. Masalan, agar geomaʼlumotlar 
bazasi ma’muri geomaʼlumotlar bazasini yaratsa, unda u shu vaqtda MBBT da 
yaratiladigan geomaʼlumotlar bazasi tizimli jadvallarining xo‘jayini bo‘ladi. Xuddi 
shunday, obyektlar sinfini yaratgan foydalanuvchi uning xo‘jayini hisoblanadi. 
Jadvalni yaratish vaqtida geomaʼlumotlar bazasiga ulanishni yaratish uchun 
foydalanilgan foydalanuvchining nomi shu maʼlumotlarning xo‘jayini bo‘ladi. 
Masalan, qisman band bo‘lgan xodimlar Alisher va Shuhratda geomaʼlumotlar 
bazasida maʼlumotlarni yaratish huquqi mavjud deylik. Agar ularning ikkisi ham 
ArcCatalog da geomaʼlumotlar bazasiga ulanish uchun Alisherning ro‘yxatga olish 
yozuvidan foydalanishsa, barcha u tomonidan yaratilgan maʼlumotlar to‘plami 
unga tegishli bo‘ladi va uning sxemasida saqlanadi. Agar Shuhrat u tomonidan 
yaratilgan maʼlumotlaro‘zining sxemasida saqlanishini istasa, u maʼlumotlar 
bazasiga ulanish xususiyatlarini o‘zgartirishi va maʼlumotlarni yaratishdan oldin 
maʼlumotlar bazasiga o‘zining foydalanuvchi nomi ostida ulanishi kerak bo‘ladi. 
 
Oracle da geomaʼlumotlar bazasi ma’muri. 
Oracle da geomaʼlumotlar 
bazasi ma’murining ro‘yxatga olish yozuvlari ArcSDE geomaʼlumotlar bazasi 
repozitariyiga tegishli. Asosiy geomaʼlumotlar bazasi uchun hamma’mur mavjud. 
Ushbu foydalanuvchida sde. nomi bo‘lishi kerak. U quyidagilarga egalik qiladi va 
boshqaradi: 
– tizimli jadvallar, asosiy sde geomaʼlumotlar bazasini tashkil etadigan 
triggerlar va jarayonlarini; 
– SQL funksiyalari va turlarini;
– ArcSDE servisini (agar mavjud bo‘lsa); 

---

134 
– asosiy sde geomaʼlumotlar bazasidagi geomaʼlumotlar bazasi 
versiyalarini. 
Asosiy geomaʼlumotlar bazasiga qo‘shimcha qilib sizning Oracle 
maʼlumotlar bazangiz geomaʼlumotlar bazalarini alohidafoydalanuvchilar 
sxemalarida 
saqlashi 
mumkin. 
Tegishli 
sxemaning 
xo‘jayini 
bunday 
geomaʼlumotlar bazasining ma’muri sanaladi. Ushbu foydalanuvchi quyidagilarni 
boshqaradi va egalik qiladi: 
– foydalanuvchi geomaʼlumotlar bazasida ArcSDE geomaʼlumotlar bazasi 
tizimli jadvallari, triggerlari va jarayonlariga; 
– foydalanuvchi geomaʼlumotlar bazasida geomaʼlumotlar bazasi 
versiyalariga. 
Geomaʼlumotlar bazasi ma’muriga ArcSDE geomaʼlumotlar bazasining 
barcha tizimli fayllar, papkalar va jadvallari tegishli bo‘lishini inobatga olsak, bu 
ro‘yxatga olish yozuvi geomaʼlumotlar bazasini yaratish imkoni paydo bo‘lishidan 
oldin yaratilgan bo‘lishi kerak. Agar asosiy geomaʼlumotlar bazasini yaratish 
uchun siz Ko‘p foydalanuvchili geomaʼlumotlar bazasini yaratish (Create 
Enterprise 
Geodatabase) 
geoishlov 
berish 
uskunasidan 
yoki 
skriptdan 
foydalansangiz, unda siz uchun geomaʼlumotlar bazasini yaratish uchun kerakli 
huquqlarga ega bo‘lgan maʼlumotlar bazasi foydalanuvchisi yaratiladi. Agar siz 
skript yoki Ko‘p foydalanuvchili geomaʼlumotlar bazasini yaratish (Create 
Enterprise Geodatabase) geoishlov berish uskunasidan, geomaʼlumotlar bazasi 
foydalanuvchi sxemalari, ustasi, skript yoki Ko‘p foydalanuvchili geomaʼlumotlar 
bazasini qo‘shish (Enable Enterprise Geodatabase) geoishlov berish uskunasidan 
Oracle 
maʼlumotlar 
bazasida 
geomaʼlumotlar 
bazasining 
funksional 
imkoniyatlarini qo‘shish uchun foydalansangiz, unda siz geomaʼlumotlar bazasi 
ma’murini yaratishingiz va unga geomaʼlumotlar bazasini yaratish uchun kerakli 
huquqlarni berishingiz kerak bo‘ladi.