Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

Enterprise Geodatabase
); 
– Python skripti. 
Oracle dasturi yordamida yangi geomaʼlumotlar bazasini yaratishdan oldin 
Oracle dasturini o‘rnatish va MBBT ni sozlash lozim. MBBT ni sozlash diskda 
maʼlumotlar bazasi nusxasida saqlanadigan jadvallar, indekslar va fayllarni saqlash 
uchun joy, shuningdek, yetarlicha xotira ajratishni o‘z ichiga oladi. Siz 
yaratayotgan nomlar, turlar va jadvallarning joylashishi, indekslar va maʼlumotlar 
saqlanadigan joy hajmiga, shuningdek, zaxira nusxalarni yaratishda jurnal fayllari 
o‘lchamiga va vaqtincha bo‘shliq o‘lchamiga ahamiyat berishingiz kerak.
 
Oracle dasturida geomaʼlumotlar bazasini sozlash. 
Quyida Oracle 
dasturida geomaʼlumotlar bazasini sozlash uchun bajarilishi kerak bo‘lgan ishlar 
ketma-ketligi keltirilgan: 
1. Oracle ni o‘rnatish va Shakl ishlarini amalga oshiring. Bu vazifama’mur 
yoki boshqa shtat xodimi tomonidan, masalan, axborot tizimlari bo‘yicha texnik 
tomonidan tashkilotingizda o‘rnatilgan qoidalarga asosanbajarilishi zarur.
2. ArcGIS mijoz kompyuterlariga Oracle mijozlari ilovasini o‘rnating. Buni 
geomaʼlumotlar bazasini yaratishdan oldin bajarish kerak. 

---

128 
3. Quyida keltirilgan istalganharakatlardan foydalanib geomaʼlumotlar 
bazasini yarating: 
– sde foydalanuvchini, jadvalli fazoni va geomaʼlumotlar bazasini yaratish 
uchun ArcGIS for Desktop (Standard yoki Advanced) dagi Ko‘p foydalanuvchili 
geomaʼlumotlar bazasini yaratish (Create Enterprise Geodatabase) geoishlov berish 
uskunasini ishga tushiring; 
– ArcGIS for Desktop (Standard yoki Advanced), Geodatabase Update 
qo‘shimcha moduliga ega ArcGIS Engine yoki ArcGIS for Server Enterprise 
(Standard yoki Advanced) ilovalar dasturlari bo‘lgan kompyuterda Python skriptini 
ishga tushiring; 
– qo‘lda sde foydalanuvchini va Oracle maʼlumotlar bazasida maʼlumotlarni 
saqlash joyini yarating. sde foydalanuvchiga geomaʼlumotlar bazasini yaratishga 
ruxsat huquqini bering, so‘ng ArcGIS for Desktop (Standard yoki Advanced) dagi 
Oracle maʼlumotlar bazasiga sde foydalanuvchi sifatida ulaning va geomaʼlumotlar 
bazasini faollashtiring.
4. 
Agar 
siz 
Oracle 
geomaʼlumotlar 
bazasidagi 
ST_Geometry
maʼlumotlariga SQL-talablaridan foydalanishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, unda 
Oracle serveriga ST_Geometry kutubxonasini joylashtirish kerak. ST_Geometry 
kutubxonasini ArcGIS mijoz ilovasining DatabaseSupport direktoriyasidan topish 
mumkin. Kutubxona joylashgan serverdagi direktoriyaga geomaʼlumotlar bazasi 
yaratiladigan mijoz kompyuterlaridan kira oladigan bo‘lishi kerak. 
5. Oracle dagi geomaʼlumotlar bazasida ST_Geometry maʼlumotlariga SQL-
talablaridan foydalanishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, Oracle serverida Oracle 
kutubxonasi qatorlarini yangilash va Oracle extproc ni sozlash lozim. 
Kutubxonalar CREATE OR REPLACE LIBRARY SQL-ifodalari yordamida 
yangilanadi. Masalan, Windows serveri va libraries papkasida joylashgan 
st_shapelib.dll uchun ifoda quyidagicha ko‘rinadi: 

---

129 
Linux yoki UNIX serverlari uchun myfiles papkasi bilan ifoda quyidagicha 
ko‘rinadi: