Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston milliy universiteti

Topshiriq. Toshkentning mashhur muzeylaridan biriga tashrif buyuring va taassurotlaringizni yozma bayon qiling.
 Grammatik ma’lumot. Sohaviy terminlar va ularning qo‘llanishi Har bir sohada o‘zining ishlatilishi doirasiga ko‘ra cheklangan,

asosan, birgina tushunchani ifodalaydigan so‘zlar bo‘ladi. Bunday

so‘zlar, xususan fan-texnika, san’at, siyosat, til va adabiyot, tibbiyot kabi turli sohalarda uchraydi.

Masalan, tibbiyot sohasida operatsiya, tanometr, termometr; tilshunoslikda fonema, morfologiya, kesim, kelishik; musiqa san’atida maqom, kuy, gamma, major va h.k.

Terminologiya umumxalq tilining leksikasi negizida vujudga keladi, boyiydi. Ma’lum bir soha yoki fan yuqori darajada taraqqiy etgandagina o‘sha tilda maxsus terminlar vujudga keladi.

Terminologiyasi ma’lum darajada barqarorlashgan barcha tillarda terminlar tartibga solib turiladi. Tartibga solish ma’lum terminologik me’yorlar asosida amalga oshiriladi. Terminologiya rivojida fan sohalariga oid maxsus lug‘atlarni nashr qilib turish ham muhim ahamiyatga ega.

Topshiriq. O‘z sohangizga oid terminlarni yozing va ularning ma’nosini izohlang.
Topshiriq. Quyidagi so‘z va so‘z birikmalaridan gap tuzing va rus tiliga tarjima qiling.

Hamkorlik, noshirlik ishlari, ko‘rgazma, xalqaro tashkilotlar, planetariy, eksponatlar, ko‘rgazmalar, o‘tmish va kelajak.

Topshiriq.Berilgan matndagi sohaviy terminlarga xos so‘zlarni aniqlang.

Istalgan qo‘shiluvchining, tengsizlikning bir qismidan ikkinchi qismiga shu qo‘shiluvchining ishorasini qarama-qarshiga almashtirgan holda ko‘chiriladi.

Agar tengsizlikning ikkala qismi ayni bir musbat songa ko‘paytirilsa, u holda tengsizlik ishorasi o‘zgarmaydi. Agar tengsizlikning ikkala qismi ayni bir manfiy songa ko‘paytirilsa, u holda tengsizlik ishorasi qarama-qarshisiga o‘zgaradi.

• 
  Test topshiriqlari
  

1. 
   Sistem xarakterga egalik, bir ma’nolilikka moyillik, his-tuyg‘uni ifodalamaslik qanday so‘zlarga xos?
   

a) parafrazalarga b) polisemantik so‘zlar

s) monosemantik so‘zlarga d) terminlarga

2. 
   Atama so‘zi qanday so‘zlarga nisbatan qo‘llanadi?
   

a) geografik obyektlar, atoqli nomlarga b) tarixiy mavzudagi so‘zlarga

s) so‘zlashuv uslubiga xos so‘zlarga d) badiiy uslubga xos so‘zlarga

3. 
   Toshkentda nechta muzey mavjud?
   

a) 29 ta b)39 ta s) 16 ta d) 33 ta 4.O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning ”Muzeylar faoliyatini takomillashtirish va tubdan yangilash” haqidagi qarori qachon qabul qilindi?

a) 1993-yilda b) 1999-yilda s) 1991-yilda d) 1992-yilda

5. Shahrimizdagi “Qatag‘on qurbonlari xotirasi” muzeyi qachon ochilgan?

a) 2002-yil 31-avgustda b) 2005-yil 9-mayda

s) 1996-yil 1-mayda d) 1991-yil 31-avgustda
 Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   O‘tmish, kelajak, tarix, ma’naviy meros tushunchalarining ma’nosini izohlab bera olаsizmi?
   
2. 
   Turli soha muzeylarini birlashtirib turuvchi jihatlari nimalardan iborat?
   
3. 
   Millatning ma’naviy-ma’rifiy taraqqiyotida muzeylarning roli qanday?
   
4. 
   Sohaviy terminlarning o‘ziga xos tomonlarini sanab bering.
   
5. 
   Davlatimiz tomonidan muzeylar faoliyatini takomillashtirish borasida qanday qaror qabul qilingan?
   

Uyga vazifa. “Muzey taassurotlari” mavzusida insho yozing.