Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi andijon davlat universiteti

tafakkurning faoliyatdan ajratish mumkin bo‘lmagan 
predmet bilan mos kelish jarayoni
 deb tushunish lozim.  
Haqiqatni  jarayon  sifatida  tushunish  haqiqat  doimo  muayyan  ekanligini 
tushunishni  o‘z  ichiga  oladi  hamda  mutlaqlik  va  nisbiylik  jihatlarini  o‘zida 
mujassamlashtiradi. «Mutlaq haqiqat» atamasi uch xil ma’noda keladi.  
1. U aniq mukammal bilimni, «so‘nggi instansiyadagi haqiqat»ni, ayrim o‘ziga xos 
gnoseologik idealni anglatadi. Shu ma’noda haqiqat bilishning biron-bir darajasida 
ro‘yobga chiqmaydi, unga erishib bo‘lmaydi, u – metafora.  
2. Mutlaq haqiqat tushunchasini bir variantni (o‘zgarmas) xususiyat kasb etuvchi 
elementar bilimlarga nisbatan tatbiq etish mumkin. Ular «boqiy haqiqatlar» deb ham 

---

ataladi.  Masalan:  Lev  Tolstoy  1828  yilda  tug‘ilgan,  kimyoviy  element  atom 
og‘irligiga ega va sh.k. 
3.  Mutlaq  haqiqat  deganda  so‘zning  o‘z  ma’nosida  fanning  keyingi  rivojlanish 
jarayonida  o‘zining  mazmunini  saqlab  qoladigan  va  rad  etilmaydigan,  balki  faqat 
muayyanlashtiriladigan  va  yangi  mazmun  bilan  boyitiladigan  bilim  tushuniladi. 
Masalan:  Nyutonning  klassik  mexanika  qonunlari  Eynshteynning  nisbiylik 
nazariyasi kashf etilganidan so‘ng. Bu – «mutlaq haqiqat» atamasining eng muhim 
ma’nosi. Yaxlit bilim tizimi bilimning mutlaqo haqiqiy elementlarini hamda qayta 
ko‘riladigan va rad etiladigan nisbatan haqiqiy elementlarini o‘z ichiga oladi.  
G‘arb  fan  falsafasida