Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Milliy kurashning oʻziga xos xususiyatlari 
 
Oʻzbekcha milliy kurash quyidagi xususiyatlari bilan xarakterlanadi: 
- harakat amallari qarshi harakat qiluvchi raqib bilan muloqotda yuzaga 
keladi, bunda ulardan biri gʻalabaga erishish uchun boshqasiga oʻzining texnikasi 
va taktikasini, jismoniy sifatlari va qobiliyatini qarama-qarshi qoʻyadi; 
- priyomlar texnikasi va harakatlar taktikasi oʻzaro mustaxkam bogʻlangandir, 
chunki texnika maxsus harakat va priyomlarni bajarish usuli, taktika esa – kurash 
tushish vaqtida texnikani qoʻllash usuli sifatida namoyon boʻladi; 
- harakat malakalarini shakllantirish asosiy sifatlar – chaqqonlik, tezlik, tezlik 
kuchi va maxsus chidamlilikni rivojlantirish asosida priyomlar texnikasini va 
uning variantlarini puxta egallab olishni talab etadi; 
- kurashchilarning harakat faoliyati tsiklik xarakterda boʻlib, u har doim 
oʻzgaruvchi forma va sharoitlarda oʻtadi, nerv-psixik protsesslar kurash 
vaziyatlarining lahzalik almashinishidagi anglangan harakatlar darajasida oʻtib 
boradi; 
-raqibning harakatlarini, holatini va hatti- harakatlarini tezlik bilan baholash, 
unga qarshi harakatlar tanlash va toʻsatdan paydo boʻluvchi, koʻpincha yangi 
harakat va taktik vazifalarni hal etish zarurligi kurash tutish jarayonida har doim 
raqibning harakatlariga qarshi harakat qilish zarurligi paydo boʻladi, bular –
raqibning 
hatti- 
harakati, 
qiliqlari, olishish uslubi, sub’ektiv holati 
qoʻzgʻaluvchanligi, loqaydligi, charchaganligi, tashqi muhit –musobaqa sharoitlari, 
sudьyalar tomoshabinlarga nisbatan koʻrsatadigan reaktsiya va hokazolar; 

---

325 
- raqibi bilan kurashishdagi katta jismoniy va irodaviy kuch-gʻayrat sarflash 
kurash keskinligi faqat kuchli emotsional zoʻriqish bilan emas, balki koʻpincha 
ogʻriqni his etish bilan bogʻlangandir. Bularning hammasi sportchilardan har 
tomonlama umumiy va maxsus jismoniy hamda irodaviy tayyorgarlikni talab etadi.