Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Djoan  Vudvord bo‘yicha texnologiya klassifikatsiyasi:
1.  YakJka,  kam  seriyali  yoki  individual  ishlab  chiqarish.  Bir 
vaqtning o ;zida bir xil turdagi mahsulotning faqatgina bir yoki  kam 
seriyasi ishlab chiqariladi.
2. Ommaviy yoki yirik seriyali ishlab chiqarish.  Bu bir-biriga juda 
o ‘xshash boMgan katta iniqdordagi mahsulotlami  ishlab chiqarishda 
qoMlaniladi.
25

---

3. 
To‘xtovsiz  ishlab  chiqarish,  avtomatlashtirilgan  jihozlardan 
foydalaniladi.
D jeym s  Tompson  b o ‘yicha texnologiya klassifikatsiyasi:
1.  K o‘p  zvenoli  texnologiyalar  —   ketma-ket  bajarilishi  kerak 
boMgan  vazifalar  bilan  xarakterlanadi.  Masalan,  ommaviy  ishlab 
chiqarishning yig‘uv  liniyalari.
2.  Vositali  texnologiyalar  —   odamlar  guruhi  uchrashuvlari 
(mijozlar,  xaridorlar)  bilan  xarakterlanadi.  Masalan,  bank  ishi, 
mehnat birjasi, telefon xizmati —  bu vasitali texnologiya.
3.  Intensiv  texnologiya  —   ishlab  chiqarishda  ishlatiladigan 
m aterialga  m a’lum  o‘zgarishlami  amalga  oshirish  uchun  maxsus 
uslub va xizmatlarni  qoMIash. Masalan, fil’mni tahrirlash  (montaj).
Texnologiyalarningbiron-birturi ham mukammal sanalmaydi, 
ularning  har  biri  m a’lum  afzalliklarga  ega  va  ayrim  maqsadlarni 
amalga oshirishda samarali  boMishi mumkin.
Odamlar  o ‘z  tanlovi  bilan  u  yoki  bu  texnologiyaning 
loyiqligini  aniqlab  berishadi.  Tashkilot  ichida  odamlar  m a’lum 
vazifa  va  tanlangan  texnologiyaning  mosligini  aniqlashda  muhim 
omil  hisoblanadi.
O dam lar  —   har  qanday  boshqarish  modelida  markaziy 
omil  hisoblanadi.  Boshqaruvga  vaziyatli  yondashuvda  inson 
omilining  uch  asosiy jihati  e’tiborga  loyiq:  alohida  odamlar  xatti- 
harakati,  odamlarning guruhdagi  xatti-harakati,  hamda  rahbar xatti- 
harakatining  xarakteri,  ya’ni  menedjerning  lider  rolidagi  faoliyati 
va uning  alohida  odamlar va  guruhlar xatti-harakatiga ta’siri.  Inson 
omilini tushunish  va muvaffaqiyatli  boshqarish juda murakkab.
Inson  o ‘zini  jamiyatda  va  ishda  qanday  tutishi  shaxsning 
individual  xususiyatlari va tashqi muhitning o‘zaro murakkab birligi 
oqibatidanbogMiq (2.4-chizma) .  Dunyodabirxil xarakterelementlari 
to ‘plamiga  ega  boMgan  ikki  kishi  yo‘q.  Bunday  to ‘plamlar  soni 
cheksiz  ko‘pdir  va  bundan  kelib  chiqadiki,  ikki  kishining  bir 
holatning  o ‘zida  bir  xil  xatti-harakat  qilish  ehtimoli  nolga  teng. 
Individual  xatti-harakatning  rahbar  uchun  katta  ahamiyatga  ega
26

---

boMgan  tomonlari:  qobiliyat,  moyillik,  iste’dod,  ehtiyojlar,  xatti- 
harakatlar  natijalarini  kutish,  idroklash,  munosabat,  nuqtai  nazar, 
qadr-qiymat.