Oliy o‘quv yurtlarining nomutaxassislik fakultetlari

Najmiddin 
Kubro 
(1145 -1221-yy.)
- 
tasavvuf 
ta’limotining 
O‘rta 
Osiyodagi 
yirik 
vakillaridan biri. 
So‘fiylikdagi 
Kubraviya 
oqimining 
asoschisidir. 
Xivada 
tug‘ilib, Misr, Tabriz va Hamadonda ilm olgan. Ko‘hna 
Urganchga qaytib, o‘z ta’limotini rivojlantirib, shu yerda yangi 
sufiylik oqimiga asos soladi. U “Favoix al-Jamol va fovotix al-

---

175 
Jalol” (“Jamolining muattarligi va kamolotning egalari”), “As -
usul al-ashara” (“O‘nta qonun va qoidalar”) nomli qator risola 
va asarlar yozib, o‘z ta’limotini takomillashtirishga erishdi. 
Kubroviya tariqatining asosini 10 tadan iborat qonun -qoidalar 
tashkil etadi. Ularga asosan 
“tavba”, “zuxd”
(“mol-dunyodan 
voz kechish”), 
“tavakkal”
(“Olloh yo‘lida”), 
“qanoat”, 
“uzlat”, “doimiy zikr”, “tavajjuz”, “sabr”, “mur oqaba”
(“kamolot topish”) va 
“rizo”
(xalqqa yetishish) kabi qoidalar 
kiradi. Kubroviya tariqati Yassaviya tariqatidan farq qilib, tarki 
dunyochilik rad etiladi. Unda kamolot yo‘lida olib boriladigan 
mashaqqatli mehnat jarayonida bu dunyo noz -ne’matlaridan 
bahramand bo‘lish kerakligi ilgari suriladi. Bu ta’limotda 
vatanga, xalqqa bo‘lgan muhabbat g‘oyasi nihoyatda kuchli 
bo‘lib, har qanday og‘ir sharoitda ham xalq bilan birga bo‘lish, 
vatan himoyasi uchun kurashish, uning mustaqilligini saqlash 
zarurligini da’vat qilinadi.
O‘z g‘oyasiga sodiq Najmiddin 
Kubro vatan himoyasi yo‘lida shahid bo‘ldi va jasorat 
namunasini o‘z muridlariga ko‘rsata oldi.
Shunday 
qilib, 
tasavvuf 
Movarounnahr 
aholisining 
ma’naviy hayoti bilan chambarchas bog‘langan ta’limot bo‘lib, 
o‘rta asrning xalqparvar adib va mashoixlari uni chuqur 
bilishga va u orqali ommaga ziyo va ma’rifat tarqatishga 
intilganlar.