Oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy pedagogika

Ilmiylik tamoyili. Bu tamoyil asosida bir qator qonuniyatlar
yotadi. Jumladan:
- dunyoni o‘rganib bo‘ladi va insoniyat aniqlagan va
amaliyotda sinab ko‘rilgan qonuniyatlami o‘rgansa bo‘ladi;
- taiim-tarbiya jarayoni - ilmiy faoliyat orqali to‘plangan,
obyektiv olam to‘g‘risidagi ma’lumot tizimini o‘sib kelayotgan
avlodga bildiradi;
- ilmiylik - beriladigan bilimlar ma’lum bir ketma-ketlikda
berilishini taqozo etadi;
- ilmiylik yana berilayotgan bilimning hozirgi zamon ijtimoiy
va ilmiy-taraqqiyot darajasiga mosligi bilan hamda tuzilgan dastur
va ishchi rejaga mos bo‘lishligi bilan ham belgilanadi.
Didaktika bu tamoyilni amaliyotga qoilashlikning bir qator
qoidalarini ishlab chiqqan.
1. Pedagogik amaliyot bilan shug‘ullanganda pedagogika,
psixologiya hamda dars berishning usul va uslublarining eng
ilg‘orlaridan foydalanish.
2. Hozirgi zamon didaktika va psixologiya fanlarining
ko‘rsatmalari bo‘yicha dars berganda, mantiqning faqat induktiv
usulidan foydalanibgina qolmay, deduktiv usulidan ham bemalol
foydalanish.
3. Boshdanoq o‘quv fanining ichki mantig‘ini ochib berishga
intilish.
4. Talabalalarda narsa va hodisalarga dialektik yondashuvni
shakllantirish maqsadida, har bir bilimni berishda uning ichki
dialektikasiga ahamiyat berish.
5. «Qaytarilmasa esdan chiqadi», degan qoidadan kelib chiqib,
har bir darsda yangi bilimni takrorlab turish.
95
6. Qonuniyatlami tushuntirayotganda, ularni tashqi muhit, vaqt,
eskilik va yangilik orasidagi tafovut hamda ichki sharoitlarga
bog‘liqlikda tushuntirish.
7. 0 ‘qitganda izlanuvchanlik hissiyotini rivojlantirish.
8. Muayyan qonuniyatni tushuntirishda, uni kashf etgan olimning qisqacha taijimai holini gapirib berish.
9. Bilim berishda, uning tadqiq qilingan usullarini ham aytib,
bolalarda tadqiqot usullaridan foydalanish ko‘nikmasini shakllantirish.
10. Dars o'tganda atama, ta’rif va tushunchalaming eskilariga
tanqidiy yondashib, eng yangilaridan foydalanish.
11. Bilim berishda tarixiylik qoidasidan kelib chiqib,
berilayotgan bilimning kashf qilinish tarixini aytish.
12. Fan bilimlarini berishda, ular ichidan asosiylarini ajratib,
fandagi ustuvor yo‘nalishlarini ham ko‘rsatib o‘tish.
13. Yuqori sinf, akademik litsey, kollej, va ayniqsa, oliy o‘quv
yurtlarida fandagi baxsli o‘rinlarini aylanib o‘tmaslik.
14. Bolalarning tadqiqotchilik faoliyatini rag‘batlantirib borish.
15. Yangilik topishga keng imkoniyat yaratib berish.