Oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy pedagogika

Davlat talablarining vazifaiari:
obolalarga taiim va tarbiya berish uchun har tomonlama
yondashuvni ta’minlash;
о maktabgacha ta’lim metodikasini tubdan yaxshilash;
о taiim-tarbiya berishning o‘quv dasturlarini yaratish;
32
о maktabgacha ta’lim muassasalari pedagoglari malakasini
oshirish;
о maktabgacha ta’lim monitoring! va tahlilini olib borish;
о ta’lim, fan va ishlab chiqarishning samarali integratsiyasini
ta’minlash;
о bolalarning rivojlanishi va ulami maktab ta’Iimiga
tayyorlashga oid bilim, malaka va ko‘nikmalarga ega bo‘lishlarida
ota-onalarga ko‘maklashish;
Maktabgacha ta’lim tizimi sifatini oshirish.
Bolalarga ta’lim-tarbiya berish va rivojlantirish talablari
quyidagi prinsiplarga asoslangan holda ishlab chiqiladi:
- jinsi, irqi, ijtimoiy kelib chiqishi, dini, ijtimoiy ehtiyojlari va
madaniy mansubligi, salomatligi va alohida ehtiyojlaridan qat’i
nazar, barcha bolalarning ta’lim tizimida teng imkoniyatliligi;
- ta’lim olish jarayonida turli xil o‘yinlardan foydalanish;
- ota-onalar va tarbiyachilaming hamkorligi.
Quyidagilar 0 ‘zbekiston Respublikasida maktabgacha ta’lim
tizimini rivojlantirish dasturi talablarini bajarish vositalari
hisoblanadi: -
- mustaqillik;
- ijodkorlik;
- tashabbuskorlik;
- o‘zi va atrofdagilarga nisbatan mas’uliyatni his qilish;
- o‘zaro hurmat;
- tolerant xatti-harakat;
- vatanparvarlik;
- do‘stlik va hamjihatlik;
- jamiyat va davlatga nisbatan hurmat hissi.
Bolaning rivojlanishi va ta’lim olishi quyidagi asosiy
yo‘nalishlarga boMinadi:
- jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena;
- ijtimoiy-hissiy rivojlanish;
- nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik;
- bilish jarayoni va atrof-muhit to‘g'risidagi bilimlarga ega
bo‘lish.
33
I. Jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena
yo‘na!ishi
Mazkur yo‘nalish o‘z ichiga quyidagilarni oladi:
- bolalarning jismoniy rivojlanishidagi muammolarini aniqlash
va uning oldini olish bo‘yicha chora-tadbirlar belgilash;
- doimiy ravishda bolalarning jismoniy rivojlanishini tahlil
qilib borish;
- bolalarning jismoniy rivojlanishi bo‘yicha oila bilan
hamkorlik qilish;
- sog'lom turmush tarzining muhimligini tushuntirish va uni
ta’lim-tarbiya jarayoniga tatbiq etish. Mazkur yo‘nalishda bolaning
rivojlanish jarayonlari quyidagi bosqichlar orqali kechadi:
- yirik motorikani rivojlantirish - bunda bola yurish (tez va
sekin), yugurish (tez, sekin va ilon izi bo‘lib), sakrash (uzunlikka
va balandlikka), zina bo‘ylab yuqoriga yurish (yurish, yugurish,
sakrash) vaqtida o‘zining tana a’zolarini boshqarishni o‘rganadi;
-m ay d a motorikani rivojlantirish - bunda bola biron-bir
faoliyatni yanada aniqroq bajarish (ushlash, ochish, yopish, qirqish,
boiish) uchun o‘z qoilari va barmoqlarini ishlatish va ulardan
foydalanish malakasiga ega bo‘ladi;
- sensomotorikani rivojlantirish - bunda bola o‘z harakatlarini
boshqarish uchun sezgi organlaridan (ko‘rish, eshitish, qo‘l bilan
his qilish, hid bilish) foydalanadi;
- madamy-gigiyenik malakalar - bunda bola o“z sog‘ligining
muhofazasiga ta’sir etuvchi shaxsiy gigiyenik malakalarni egallaydi.