Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

технолог
ѐки 
методист технологлар
деб номланади.
ХХ аср бошларида америкалик файласуф, психолог ва педагог Джон 
Дьюи, Герберт дидактик тизимига қарама-қарши бўлган ўзининг дидактик 
тизимини таклиф қилди ва уни Чикаго мактабларидан бирида 
муваффақиятли синаб кўрди. Дьюи дарсда ўқитувчи эмас талаба фаол 
бўлмоғи лозим деб чиқди. Дарсда бериладиган билимлар талабалар 
эҳтиѐжига мос ва уларнинг ҳоҳишидан келиб чиққан бўлиши керак деб 
ҳисоблаган. У китобдаги билимларни қуруқ ѐд олиш ҳеч нарсага олиб 
бормайди, аксинча, талабаларни ўқишдан совутиб, тафаккурини занглатади 
деб таъкидлаган. Дьюининг таълим тарбияга қўшган асосий ҳиссаси – бу 
―фикр юритишнинг тўлиқ жараѐни‖дир.
Юқорида таъкидланганидек, педагогик технологияларнинг ўзига хос 
хусусиятларидан бири шундаки, у талабаларни мустақил фикрлашга 
ўргатади ва дарс жараѐнида уларни фаоллаштиради. 
Шунингдек, педагогик технологияни бошқа таълим усулларидан 
ажратиб турадиган ўзига хос хусусиятлари қуйидагилар: 
1) Аввал ҳам бир неча бор таъкидлаганимиздек, педагогик технология 
синергетик дунѐқарашдан келиб чиқувчи объектив нарса ва ҳодисаларга 
мажму ѐндашув тамойили асосида яратилган. Аввалги педагогик усуллар , 
тузилиши жиҳатидан эркин бўлиб, дарс таркибини белгилаш ўқитувчи 
ихтиѐрида бўлган. 
Машқ 
Кўрсатиш 
Сўзлаш 

---

29 
2) Педагогик технологияда, олдиндан белгиланган асосий мақсадга 
эришиш кафолатланган. Бошқа барча педагогик усулларда таълим тарбия 
фаолиятининг кафолатланган натижаси мавжуд бўлмай, стихияли натижалар 
билан кифояланиб келинган. 
3) педагогик технологияда, асосий мақсадга эришиш босқичма-босқич 
амалга оширилиб, ҳар бир босқичда бажарилиши лозим бўлган вазифалар ва 
талаб қилинадиган воситалар ҳамда усул ва услубларнинг аниқ модуллари 
ҳосил қилинади. Бошқа педагогик усулларда таълим-тарбия жараѐнининг 
якунида умумий мақсад қўйилиб, унга эришиш йўллари ўқитувчининг 
ихтиѐрига ҳавола қилинган.
4) Педагогик технология универсал хусусиятга эга бўлиб, уни ҳар бир 
мутахассис, аъло бўлмаса ҳамки, яхши амалга ошира олади. Дарснинг 
самарадорлигига педагогнинг маҳорати ва шахсий сифатлари деярли таъсир 
этмайди. Чунки дарснинг лойиҳаси авалдан, маҳоратли методист-
ўқитувчилар томонидан тузилади. Аввалги дарс бериш усулларини 
амалиѐтда қўллаш учун, маълум даражада ўқитувчининг педагогик маҳорати, 
шахсий сифатлари етакчилик қилган.
5) Педагогик технология ѐрдамида дарс ўтганда, таълим жараѐнини 
доимий ва тўлиқ назорат қилиш имкони мавжуд. Авваллари бундай 
имкониятга ўқитувчилар эга эмас эдилар. 
6) Педагогик технология ѐрдамида таълим жараѐнини амалга 
оширганда, натижаси талабаларда кўникма ҳосил қилиш билан якунланади. 
Бошқа педагогик усуллар ѐрдамида дарс берганда, талабалар берилган 
билимни зўрға эслаб қолардилар, холос. 
7) Педагогик технология, давлат таълим стандартларига эришишни 
кафолатлайди ва талаб қилинган вақт, куч ҳамда воситаларни меъѐр 
даражасида ушлайди.