Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги муқимий номидаги қЎҚон давлат педагогика институти ўзбекистон табиий географияси фани бўйича

Garbiy Oloy rayoni So’x va Isfara daryolarining yoyilmalarini hamda Oloy tizmasining bu daryolar havzasiga qirgan shimoliy yonbag’rini o’z ichiga oladi. Hududining mutlaq balandligi shimolida 350 m dan janubida 5000 m gacha boradi. Landshaftlari ham shu yunalishda tekislik landshaftlaridan tog’ landshaftlarigacha o’zgaradi. O’zbekistonga bu rayonning faqat eng past shimoliy tekislik qismi qiradi va u tekislik va tog’ oldiga bolinadi.
Tekislik qismi So’x-Isfara yoyilmalaridan iborat bo’lib, ularning janubiy chegarasi 600 m li izogipsga to’g’ri keladi.
Rayonning tog’ oldi qismida Jamosh va Katran antiklinal strukturalari joylashgan. Ular uncha baland bulmagan, kenglik bo’ylab yunalgan tog’ tepalarini hosil qilgan. Ularning mutlaq balandligi 1390 m dan 2125 m gacha boradi.
Iqlimiy jihatdan rayon hududing quruq hudud bo’lib, o’rtacha yillik yog’in miqdori 100 mm atrofida. Lekin rayon hududi okrugda qishining yumshoqligi, sovuqli kunlarning kamligi bilan boshqa rayonlardan ajralib turadi.
Rayonda 8 ta landshaft xili ajratiladi. Madaniy voha landshaftlar rayon hududining yarmini tashkil etadi.
Markaziy tekislik rayoni hududi Farg’ona botg’ining o’rta qismiga to’g’ri keladi va shimoldan Sirdaryo bilan, janubdan Sux, Oltiariq va Shoximardon yoyilmalarining chekka qismlari bilan chegaralanadi. Mazkur hudud qoraqolpoq cho’li deb ataladi. Uning mutlaq balandligi shimolida Sirdaryo bo’ylarida 350 m dan janubda 500 m gacha boradi. Sirdaryo bo’ylab cho’zilgan qayir va 2 taqayir usti terrasalar kuzga yaqqol tashlanadi. Rayon hududining katta qismi III terrasaga to’g’ri keladi.
Rayon iqlimining quruqligi, termik resurslarga boyligi, mayda ko’llari, botkoqliklari, qum massivlari, landshaft xillarining kamligi bilan boshqa rayonlardan ajralib turadi. Rayonda 3 ta landshaft xili mavjud, bular orasida delta tekisliklaridagi sho’rxoklar landshafti maydonining kattaligi bilan ajralib turadi.
Govasoy rayoni mutlaq balandligi 350 m bo’lgan Sirdaryo buylaridan Qurama tog’ining Qamchiq davonigacha bo’lgan janubiy yonbag’rini o’z ichiga oladi. Binobarin, rayon Sirdaryo vodiysining o’ng soxili, tog’ oldi tekisliklari va Qurama tog’ tizmasining janubiy yonbaFridan iborat. Rayon okrugning eng qurg’oqchil, qishi sovuq hududihisoblanadi. Unda 9 ta landshaft xili ajratilgan. Bu yerda voha landshaftlari katta maydonni egallaydi.