Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Жаҳон бозори конъюнктураси – жаҳон товар бозор
-
ларидаги сотиш шарти, ушбу бозорлардаги талаб, таклиф,
нархлар даражаси, уларнинг ўзгариш тенденциялари.
Жаҳон валюта-молия тизими (ЖВМТ) – Халқаро 
иқтисодий муносабатлар доирасида узоқ давом этган эволю
-
ция ривожланиш босқичлари натижасида шаклланган ва дав
-
латлараро битимлар орқали мустаҳкамланган валюта муно
-
сабатларини ташкил этишдаги кўринишдир.
Жаҳон иқтисодиёти назариялари – жаҳон бозорида 
маҳсулот, валюта, ишчи кучи ва бошқаларнинг ҳаракат жа
-
раёнларига хос қонун ва қонуниятларини ўрганувчи назари
-
ялар. «Ишлаб чиқариш омилларининг Халқаро тақсимоти» 
назарияси типикдир (Э.Хекшер, Б.Олин, П.Самуэльсон); 
«Маҳсулот 
ҳаёти 
цикли» 
назарияси 
(Г.Хуфбауэр, 
Р.Вернон, М.Познер); Монополистик рақобат назарияси 
(Э.Х.Чэмберлин) ва бошқалар.
Жаҳон ишчи кучи бозори (ЖИКБ) – миллий хўжа
-
лик тизимлари ва жаҳон иқтисодиёти доирасида ишлаб 
чиқарувчи кучларнинг даражаси, табиати ва жойлашувига 
сезиларли таъсир этувчи иқтисодий фаол аҳолининг мамла
-
катлар ва ҳудудлар ўртасида жами миграцион айланмаси.
Жаҳон озиқ-овқат дастури – дунё миқёсида озиқ-овқат 
ёрдами кўрсатиш бўйича катта, кўпқиррали ташкилот бў
-

---

128
либ, 3 миллион тоннага яқин маҳсулотни тақсимлаш учун 
масъулдир. 1963 йилда ташкил топган Озиқ-овқат дастури
-
га ривожланаётган давлатларнинг камбағал ахолисига ёр
-
дам кўрсатиш ва жаҳонда очлик ҳамда ночорликка қарши 
курашиш вазифаси юклатилган. У иқтисодий ва ижтимоий 
тараққиётга эришиш учун озиқ-овқат ёрдами кўрсатишдан 
фойдаланади. Фавқулодда вазиятларда, табиий ёки одам
-
лар фаолияти туфайли келиб чиққан талофат қурбонлари, 
урушлардан жафо чекканларга шошилинч ёрдам кўрсата
-
ди. Унинг етмиш фоиз ресурслари фавқулодда ёрдам кўр
-
сатишга сарф этилади. Ҳисоб – китобларга кўра, Жаҳон 
озиқ-овқат дастури ёрдамидан дунёда 50 миллиондан ортиқ 
кишилар фойдаланади. Етказиб бериладиган озиқ-овқат 
маҳсулотларининг асосий қисмини турли мамлакатлар
-
нинг хайр – эҳсони ташкил этса, қолган қисмини турли жа
-
моалар ва шахслардан тушган маблағларга сотиб олинади. 
Жаҳон озиқ-овқат дастури ривожланаётган мамлакатлар
-
дан БМТ тизимидаги энг йирик хизматлар ва озиқ-овқатлар 
сотиб олувчи ҳисобланади. Жаҳон озиқ-овқат дастури 42 
аъзодан ташкил топган қўмита томонидан бошқарилади. 
Қўмита таркибининг ярми иқтисодий ва ижтимоий кенгаш, 
қолган қисми эса БМТ озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги таш
-
килоти томонидан тайинланади. Қўмита йилига икки марта 
йиғилади.